Data zijn ongeveer even spannend als de notulen van een bestuursvergadering van postzegelverzamelende geheelonthouders (waarbij ik me graag bij deze laatste groep had willen excuseren om hen met data te vergelijken). Als je de aandacht wil trekken, dan moet je het hebben over AI, VR, IoT, blockchain, en laat ons uiteraard niet de Kanye West van technologie vergeten: quantum computing. Maar als puntje bij paaltje komt, werkt geen enkele van deze ‘hippe’ oplossingen zonder data. Data is de brandstof van innovatie. Het is wat Google Duplex toeliet om naar een kapster te bellen zonder dat die laatste doorhad dat ze met een bot aan het praten was. Data zal er op een dag voor zorgen dat we mensen naar Mars kunnen sturen. Data is jammer genoeg ook waarom een gevaarlijke gek als Trump verkozen werd, maar dat is een heel ander verhaal.

Gratis bestaat niet

Het tragische is dat niemand van ons zijn of haar (online) data zelf bezit, terwijl het één van de meest waardevolle valuta in de markt is. Als je even het geaccepteerde idee loslaat dat Facebook, Google en Amazon (bijna) complete heerschappij hebben over onze online identiteit en onze digitale sporen, zie je wellicht in dat het niet zo logisch is dat anderen daar meer controle over hebben dan wijzelf. Anderzijds, het zou inderdaad naïef zijn om te geloven dat er zoiets als een ‘free lunch’ bestaat. Wanneer je iemands diensten gebruikt, is het niet meer dan normaal dat je met iets betaalt, als er inderdaad geen geld gevraagd wordt. Maar betalen met je data is het oude normaal. En bezit is zo 2010.

Vandaag staan er hongerige wolven klaar aan de deur van de GAFBAT-maffia (Google, Amazon, Facebook, Baidu, Alibaba & Tencent) en het goede nieuws is dat ze ons wellicht het bezit van én de controle over onze data terug zullen geven. Want, hoe schrander het businessmodel van deze datagiganten ook is, en hoe klantgedreven zij ook zijn, de toekomst belooft gedecentraliseerd te zijn, en data soeverein. En dat is ongeveer exact het tegenovergestelde van waar deze gecentraliseerde datavreters voor staan.

De toekomst is gedecentraliseerd

De proportie van bedrijven en technologische omgevingen blijft toenemen en decentralisatie is daar een rechtstreeks gevolg van. Omdat centraal beheer heel erg inefficiënt is op dergelijke grote schaal. Het Internet of Things, bijvoorbeeld, is gedecentraliseerd: het is een enorme ‘soep’ van met elkaar sprekende apparaten die zo enorm is dat enkel een natuur-geïnspireerd systeem het op efficiënte wijze zal kunnen managen. Mickey McManus van Autodesk, een frequent spreker op de nexxworks tours, gaf daar volgende briljante presentatie over:

Ook bedrijven beginnen zich steeds vaker te decentraliseren – Haier, Zappos, Visa of, dichter bij huis, Möbius, om maar een paar voorbeelden te geven – omdat hiërarchieën traag en 'dom' zijn, aangezien ze de noodzakelijke flux van informatie blokkeren. Lees zeker 'The Starfish and the Spider' als je daar meer over wil leren.

Trust Machine

En dan mogen we uiteraard de heilige koe van decentralisatie niet vergeten: blockchain. Voor wie niet weet wat blockchain is (en wellicht de voorbije 3 jaar op een onbewoond eiland heeft doorgebracht): het is een gedecentraliseerd, gedistribueerd en openbaar digitaal grootboek dat gebruikt wordt om transacties te registreren over heel erg veel verschillende computers zodat niemand er iets aan kan veranderen zonder dat het netwerk het merkt en dus zijn toestemming kan geven.

In mensentaal: één stuk informatie is verspreid over alle knooppunten van het blockchainnetwerk zodat niemand met dat stuk informatie kan sjoemelen zonder dat de rest dat weet en toelaat. Dat maakt het veilig. En dat is de reden waarom het de ‘Trust Machine’ wordt genoemd. Het is heel erg moeilijk om met data te frauderen op de blockchain. Zoals Ethereum-oprichter en Hello Kitty-sokkendrager Vitalik Buterin het ooit stelde: “Het lost het probleem van (data)manipulatie op”.

Power to The People

Als data macht is, dan geeft blockchain die macht terug aan het volk. De fantastische Shermin Voshmgir gelooft er stellig in dat dit revolutionaire nieuw soort gedecentraliseerd internet individuen zal toelaten het bezit van hun data terug te claimen. Het zal heel wat problemen oplossen dat de originele vorm van het internet niet in staat was te beheren, zoals de piraterij van muziek en film en het copyright op foto’s.

Als data macht is, dan geeft blockchain die macht terug aan het volk.

Maar het gaat verder dan dat: blockchain zal niet enkel artiesten toelaten om zelf hun eigen creatieve stukken data - of het een film, foto, muziek of boek is - uit te geven. Het is uitzonderlijk goed in het omzeilen van tussenpersonen. En hoewel we zelden zo aan hen denken, zijn datareuzen als Facebook en Google ook intermediairs: ze staan tussen onze data en de bedrijven die betalen voor toegang tot die data om te achterhalen wat we willen of (volgens hen) nodig hebben.

Dat is waar platforms als Shping al een rol in spelen, die een veel meer directe toegang tussen retailers en consumenten geven. Of Datawallet, dat zijn gebruikers wil toelaten om hun eigen data te bezitten en vermarkten, wat hen zal permitteren om te beslissen wie hun informatie ziet en aan welke details ze kunnen.

Chinese consumenten en ondernemers

Veel van ons – en al zeker Chinese consumenten – hebben er geen probleem mee dat Facebook en Tencent onze data verkopen in ruil voor relevante suggesties en reclame. Want dat is – en hier verschijnt het magische woord – ‘convenient’. Er is enkel één probleem: ze verkopen die data aan de hoogste bieder, wat betekent dat niet altijd de meest relevante info ons bereikt, maar die van de partij die er het meest geld voor over heeft. Maar als we zelf zouden kunnen beslissen wie ons wat zou tonen, wordt het een heel ander spel. En als we eindelijk het bezit van onze data terugeisen – wat maar logisch is – dan zal exact dat gebeuren.

Zoals vaak het geval, zijn al heel wat Chinese ondernemers op deze evolutie aan het springen. ONO is daar een mooi voorbeeld van: ‘s werelds grootste gratis, open source en gedecentraliseerde sociale netwerk, zoals ze zichzelf noemen. Vergis je niet: met hun Serie A financiering van 16 miljoen US dollar hebben ze als start-up de puur experimentele fase al achter zich gelaten. Dit type van open en uiterst transparante ecosysteem komt op exact het juiste moment te midden van Facebook/Cambridge Analytica-type schandalen. En dan mogen we ook niet de ex-Ant Financial (filiaal van Alibaba) managers vergeten die nebulas.io aan het bouwen zijn, een ‘Google voor de blockchainwereld’.

Het worden erg interessante tijden

Gaat dit morgen allemaal plaatsvinden dan? Nog niet, want blockchains zijn nog steeds heel erg duur te onderhouden, moeilijke te schalen en erg traag. Zoals Jimmy Song schrijft in ‘Why Blockchain is Hard’: “There is no move fast and break things in a blockchain. If you break things, you lose consistency and the blockchain becomes corrupted and worthless.”

De waarde van blockchain wegwuiven omdat het nog steeds in zijn kinderschoenen staat, is echter een grote fout. Herinner je je dit dial-up internet geluid nog?

Als je inkomsten voor een groot deel gebaseerd zijn op het vermarkten van data, dan raad ik je aan om heel goed uit te kijken naar de laatste ontwikkelingen in blockchain. Het worden heel erg interessante tijden.