Het gaat niet altijd even goed, daar moeten we niet moeilijk over doen. Elk heeft zijn goede en slechte momenten. Bij werknemers is dat zo, maar even goed bij ondernemers. Soms duurt het een dag, soms duurt het langer. Belangrijk is om zoveel mogelijk van de negativiteit weg te blijven en je omgeving niet mee te trekken.

Waarom schrijf ik hierover?

Ik wil hier niet zielig beginnen doen, want het is een post over positiviteit! Maar ik wil je toch even mijn motivatie meegeven voor dit onderwerp. Momenteel verwerk ik de gevolgen van een gefaald project drie jaar geleden. En zoals de meesten weten, falen in België is moordend. Het gerecht behandelt je als een crimineel, deurwaarders vinden je een nietsnut, je omgeving had het “altijd al geweten” en vrijwel elke niet-ondernemer is het erover eens dat je beter in loondienst gaat, meestal niet beseffend dat er ondernemers nodig zijn om hen werk te geven.
Side-note: het gefaalde project was een “motivation store”, een onderneming gericht op motivatie en zelfontwikkeling. Gotta love the irony.

Zo’n gevolgen verwerken en afsluiten, terwijl je je ondertussen professioneel volledig herpakt hebt, is een vreemde situatie. Aan de ene kant moet je de angstaanjagende gevolgen verwerken van drie jaar geleden, anderzijds moet je blijven werken aan wat je ondertussen qua activiteiten hebt uitgebouwd. Bij gesprekken over het ene zakt het zelfvertrouwen je in de schoenen, een uur later heb je een meeting over het andere en moet je weer in je kracht staan. Over een rollercoaster gesproken.

Ik ben lang niet de enige

Het typische zinnetje dat je vaak hoort in zo’n situaties: “Kop op, je bent niet de enige hoor.” Op het moment zelf helpt dit je geen centimeter vooruit, maar het is wel zo. We zijn niet de enige. En bovendien hoef je ook niet in zo’n situatie te zitten om een motivatieboost te kunnen gebruiken.

Ik zag het dagelijks toen ik nog met Motivation Store bezig was. Meer dan de helft van mijn klanten had te kampen met een burn-out. Anderen kwamen langs omdat ze zich te snel opgewerkt hadden en plots het besef kregen dat hun kennis niet voldeed aan de vereisten. Een paar ondernemers moesten plots leiding geven aan medewerkers en liepen gebukt onder die onverwacht zware verantwoordelijkheid en ga zo maar door.

Attitude bepaal je zelf en dit staat los van gelijk welke situatie

Goed nieuws, toch? Je kan je altijd goed en gemotiveerd voelen. “Your thoughts are your own”, zo’n beetje dat principe. Het klinkt in theorie natuurlijk gemakkelijker dan het in werkelijkheid is. Daarom een paar tips die voor mij persoonlijk werken.

Een dik half jaar geleden gaf ik al “10 motivatie tips die je niets kosten” mee. Deze bieden een luchtige aanvulling. Maar hier wil ik even terug naar de basis.

1 – Confirmation bias bij negativiteit

Je kent het fenomeen: je hebt een nieuwe auto gekocht en plots zie je heel veel dezelfde rondrijden. Je bent zwanger (of je vrouw) en plots lijkt het alsof het volloopt met zwangere vrouwen. Dit zijn varianten van “the confirmation bias”. Maar dit fenomeen zet zich ook onbewust verder. Wanneer je een bepaalde overtuiging hebt, is het vaak zo dat je enkel bevestigende berichten opneemt en wat je overtuiging tegenspreekt minder aandacht krijgt. Confirmation bias komt er dus op neer dat je (on)bewust op zoek gaat naar wat je al weet of kent.

Dit komt sterk voor wanneer je in een negatieve spiraal of denkpatroon zit. Elke tegenslag blaas je op en is een zogezegde bevestiging van je gevoel: “ ’t zit allemaal tegen.” Terwijl er wellicht veel meer positieve dingen gebeuren. Op die positieve elementen let je niet altijd of je vindt het maar normaal, want: “na al die zever mag het wel eens meevallen zeker?” Daarna wacht je weer geduldige op de volgende tegenslag om verder in de slachtofferrol te kruipen. (Je ziet dit overigens vaak bij mensen die het gevoel hebben dat ze niet gewaardeerd worden op hun werk.)

Eerste tip: Op dat moment is het tijd om even een stap achteruit te zetten. Neem een blad papier (of een iPad). Neem je zwaarst doorwegende negatieve overtuiging en stel jezelf de vraag of dit echt wel klopt. Maak een lijst met waarom het wel klopt en waarom niet. De kans is heel groot dat de tweede kolom groter is dan de eerste. Weegt de eerste toch nog altijd door, dan is het tijd om in te grijpen en je situatie te veranderen. Waarom maak je hier lijstjes van? Omdat je gedachten naar buiten brengen je helpen om overzicht te behouden.

Bij mij was dit bijvoorbeeld de overtuiging dat “iedereen me tegenwerkte”, omdat ik veel in contact kwam met emotieloze wezens die met de paardenbril stevig gemonteerd mijn dossiers beoordeelden zonder rekening te houden met context. Dankzij deze oefening kwam ik tot het besef dat die groep een heel kleine minderheid vormde.

Tweede tip: Als je die eerste oefening niet ziet zitten, heb ik een alternatief. Let wel op dat je “ik heb geen tijd” niet als excuus gebruikt om die denkoefening niet te maken. Dikwijls is dat gebrek aan tijd net de oorzaak van de negativiteit. Iedereen heeft af en toe tijd nodig om over alles eens na te denken. Als alternatief kan je meer geval per geval werken. Ontwikkel de reflex om je gedachten in vraag te stellen. Meer bepaald diezelfde negatieve gedachte die regelmatig terugkomt. Van het moment dat woorden zoals “zie je wel, …” of “Weeral een bewijs dat …” in je opkomen die je idee bevestigen, stel dan de vraag of het echt wel zo erg is. Vaak is het maar een druppel, maar door de volle emmer lijkt die druppel groter. Relativeer wat je overkomt en klasseer wat eigenlijk niet zo erg is als “neutraal”. Daarnaast besteed je meer aandacht aan de positieve gebeurtenissen.

2 – Niet enkel je gedachten werken je tegen, ook de woorden die je uitspreekt

Let eens op de taal die je gebruikt. Vraag desnoods aan vrienden om hier ook op te letten. Meestal gebruik je veel negatievere taal wanneer je een negatieve periode meemaakt, logisch. Vooral wanneer je met mensen moet samenwerken kan dit een probleem vormen. Zij reageren defensief en negatief op jouw negatieve taal, waardoor jij nog meer de neiging hebt om verder te gaan.

Let op zaken zoals dit:

  • In plaats van te zeggen wat je niet wil, hoe het niet moet, zeg dan wat je wel wil, hoe het wel moet.
  • In plaats van simpelweg te zeggen dat iets niet goed is, zeg dan waarom en hoe het beter kan.
  • In plaats van kwaad te worden wanneer iemand (volgens jou) iets misdoet, zet een stap terug en stel eerst de vraag waarom hij het gedaan heeft en wat hij er zelf van vindt. Door dialoog komt de persoon in kwestie meestal zelf tot het besef en ben jij niet weer degene die je moest kwaad maken om een punt te verduidelijken.
  • Ga enkel in discussie wanneer je vermoedt dat het een nut heeft. Soms willen mensen je uitdagen naar aanleiding van een uitspraak of je mening. Is het een inhoudelijke opmerking die de discussie vruchtbaar kan maken, doe gerust, dan kan je bijleren. Voor de rest leg je het best naast je neer. Het is verleidelijk om je bij negatieve, volgens jou onterechte, opmerkingen defensief op te stellen. De kans bestaat echter dat je door je negatieve ingesteldheid te hard in de verdediging gaat. En dat is meestal waar die mensen op uit zijn. Laat ze niet winnen, negeer ze tot je de mentale kracht hebt om ze aan te pakken.
  • Wens je collega’s/medewerkers een heel goeie morgen, ook al heb je zelf niet het gevoel dat dit zo is. (Probeer ook de frons van je gezicht te houden)
  • In plaats van te klagen over je eigen situatie of dag, vraag hoe die van de ander is.

3 – Focus, focus, focus

Iets wat ik zelf veel toepas, maar veel oefening gevraagd heeft, is loslaten. Het lukt nog niet altijd even goed, maar elke verbetering is positief. Loslaten is een breed begrip, dus ik probeer het hier enigszins te kaderen.
Heb je een probleem, plan dan een moment in je agenda om erover na te denken. Concentreer je op dat moment volledig op dat probleem, doe wat je kan om het op te lossen en laat het daarna weer los vooraleer je overgaat naar iets anders. Vaak is het probleem niet direct opgelost. Als er bij mij zoiets naar bovenkomt op een moment dat ik eigenlijk met iets anders moet bezig zijn, stel ik mezelf de vraag: “Kan ik er op dit moment iets aan doen?” Is het antwoord “neen”, dan laat ik het los en parkeer ik het om later weer op te pikken op het moment dat er wel iets aan te doen is.

Het lijkt logisch als je het leest, maar in de praktijk is het niet altijd even gemakkelijk. Stel dat je als ondernemer een moeilijke tijd kent en je kan niet alle facturen betalen. Wat zal de situatie sneller oplossen? Aan je bureau zitten en je hoofd breken over de openstaande facturen of die even in een schuif steken en je concentreren op (nieuwe) klanten die ook werkelijk iets opleveren? Een klassiek voorbeeld is het niet kunnen slapen door zo’n situatie. Hier opnieuw: kan je er iets aan doen terwijl je in je bed ligt? Nee, parkeren en ’s morgens weer oppikken.

Geniet van die momenten waarop je niets aan de situatie kan veranderen. Want dan mag je jezelf de vrijheid geven om aan iets leuk te denken.

Conclusie

Velen geven niet toe wanneer het moeilijk gaat, maar tijdens mijn tijd met Motivation Store en de jaren erna tijdens gesprekken met startup founders, ondernemers en zelfs werknemers, heb ik gemerkt dat de schoentjes vaker knellen dan je zou denken.

Iedereen heeft een ander brein. Voor niemand werkt alles op dezelfde manier. Ik hoop dat deze tips toch enigszins hulp kunnen bieden voor wie het kan gebruiken. Vul gerust aan waar je kan.