Dankzij de digitalisering  zijn netwerken zijn nu de meest fundamentele drijfveer van onze vooruitgang. Alles raakt verbonden met alles. Niet alleen informatienetwerken, kennisnetwerken of vriendennetwerken maar vooral de bedrijvennetwerken zullen dit nieuwe en onzekere tijdperk beheersen. We moeten de krachtige mogelijkheden en de eigenheid van 'netwerken' dus  goed begrijpen om te kunnen overleven...

Hinssens boek lijkt dus een beetje op een survivalgids voor organisaties die hun vastgeroeste gewoontes moeten doorbreken om te kunnen overleven in onze steeds complexer wordende wereld.  "Als de buitenwereld naar een netwerk transformeert, moeten organisaties zich ook van binnenuit als een wendbaar netwerk gedragen!" stelt Hinssen resoluut.  "Onze  bedrijven en de zakenwereld  in zijn geheel zijn onderling sterk geconnecteerde, zeer adaptieve,  spontaan groeiende  en zelfregulerende systemen geworden. Een dergelijke complexe infrastructuur  waarop heel ons weten, denken en doen gebaseerd is heeft onze samenleving zelfs nooit eerder gekend."

Via praktische  en lezenswaardige voorbeelden uit diverse sectoren, disciplines en wetenschappen illustreert Hinssen hoe de kracht van het netwerk organisaties in dit nieuwe tijdperk kan maken of kraken. Hij  legt uit wat deze evolutie kan  betekenen voor businessmodellen, voor het HR-beleid, voor raden van bestuur èn zelfs voor de winstmarges. Onze markten evolueren sneller dan ooit: vandaag kunnen jonge starters met een 'disruptief' idee en een beperkt budget een hele sector op de knieën krijgen...

Game over voor traditionele structuren.

Onze traditionele organisatievormen dateren nog uit de industriële tijdperk en zijn vaak gefocust op hiërarchie, controle en efficiëntie.  Het netwerktijdperk maakt deze oude businessmodellen te traag en dus nutteloos. Bedrijven kunnen niet anders  dan de kracht van het netwerk te gebruiken om sneller, wendbaarder, creatiever en efficiënter te worden.  Die vraag naar snelheid is bijvoorbeeld  een heel directe: hoe snel groeit in jouw bedrijf een brainstormidee uit tot een nieuwe dienst of een nieuw product?  Je hebt dan vooral een probleem als je interne kloksnelheid  trager loopt dan die van de markt. Denk maar aan de teloorgang van de muziekindustrie!

Hinssen waarschuwt ook dat klassieke organogrammen heel kwaadaardig kunnen zijn: ze metselen iedereen vast op een bepaalde plek en regelen de lijn van de verticale rapportage. Zo negeren ze de netwerkkant totaal en maken ze van een meritocratie een aristocratie. Alle bedrijven dienen zich aan te passen aan de nieuwe patronen: ze transformeren best naar wat hij een 'fluïde' organisatie noemt.  Dit betekent concreet: minder organisatiestructuren, minder management,  minder hiërarchie en minder routine. 

Hinssen gelooft ook niet meer in het dogma van "built to last" of de bezetenheid van de duurzame continuïteit. De geschiedenis van het bedrijfsleven toont dat ook bedrijven, net als de stervelingen, het onontkoombare lot van de dood tegemoet gaan. De hamvraag luidt dus niet: 'Is jouw organisatie gebouwd om te blijven?' maar eerder: 'Zal je snel genoeg kunnen veranderen?'  Hij gelooft vast in creatieve destructie: Bedrijven ontstaan, groeien, evolueren en storten in... om dan eventueel uit de as te herrijzen.

Dit zijn voor mij de 7 markantste stellingen die ik zeker onthoud:

  • Vergeet strategische planning. De toekomst is meer dan ooit onvoorspelbaar. Het nieuwe model is de waanzinnige 'VUCA-wereld' : dit Amerikaanse militaire acroniem staat voor Volatility, Uncertainty, Complexity and Ambiguity. 
  • De technologie is niet speciaal meer, digitaal is immers 'het nieuwe normaal' geworden.
  • Informatie is onze nieuwe olie, iedereen zit nu als het ware in de informatiebusiness.
  • Bedrijfsinformatie die vroeger werd opgeslagen moet nu snel stromen in "informatierivieren" en doorheen diverse netwerken binnen en buiten het bedrijf doorsijpelen.
  • De filters van de netwerken zorgen snel voor meer nuttige kennis, duidelijke feedback en nieuwe inzichten.
  • De noodzakelijke innovatie stroomt sneller door een netwerk dan door een hiërarchie.
  • Om te overleven moet elk bedrijf alleszins zijn innerlijke kerninnovatienetwerk  voeden.  Dat kan door meer te focussen op  de intrinsieke dynamiek en minder op de formele structuur.

De nieuwe strategische opdracht  voor elke ondernemer luidt dus:  'Streef naar een goed inzicht in de constant veranderende informatie  en herken zo snel mogelijk de relevante nieuwe patronen'. Kortom, met dit boek verplicht de auteur elke werkgever om zijn eigen organisatie, zijn businessmodel en zijn planning serieus in vraag te stellen!

P.S. Nog een tip voor wie weinig tijd heeft voor boekenlectuur: begin met het laatste hoofdstuk "Strategie voor het tijdperk van netwerken". Dan zal je als vanzelf gemotiveerd en geïntrigeerd zijn om ook de rest te lezen.