Geschreven door Peter Hinssen (auteur, medeoprichter van nexxworks en opinieleider in ‘digital disruption’), naar aanleiding van Disruptive Innovation Day.

Het digitale heeft alle spelregels veranderd. En toch blijven veel organisaties zich gedragen alsof alles hetzelfde is gebleven. Als steeds sneller zwemmende vissen in een uitdrogende poel. Eddie Obeng - de “rockster” van business opleidingen - omschrijft het perfect: “We spend our time responding rationally to a world which we understand and recognize, but which no longer exists.”

Want dat is wat veel hedendaagse beslissingsnemers doen: ze leiden hun bedrijven volgens processen, structuren, strategieën en HR stijlen die onveranderd gebleven zijn sinds het industriële tijdperk. Het digitale, en dan vooral het sociale internet, is niet zomaar de volgende stap in een lineair en exponentieel verhaal. We staan aan de tweede helft van een S-curve, waar compleet andere wetten gelden. Bizar, dat velen hun bedrijf blijven runnen zoals ze dat altijd gedaan hebben…

Consumenten zijn op onherkenbare wijze veranderd: ze zijn kritischer, mondiger én luidruchtiger dan ooit. En ze verwachten dat bedrijven meerwaarde brengen, ook op ethisch vlak. Zoals social branding guru Simon Mainwaring zegt “Doing good has become a business driver”.

Ook onze concurrentie komt uit de meest onverwachte hoeken. Het is al verwarrend genoeg dat steeds meer traditionele industrieën te kampen hebben met nieuwe “Ubers”, nu worden klanten zelf concurrenten dankzij de populaire “sharing economy”. En onze werknemers, die hebben het steeds moeilijker met onze strikte processen en hiërarchieën. Zij willen zelfstandigheid, en niet steeds alle lagen van de piramide doorklimmen voor iedere beslissing. En toch … blijven velen hun bedrijf runnen zoals ze dat altijd gedaan hebben.

Het digitale en dan vooral het web hebben onze omgeving namelijk in een netwerk getransformeerd. Het is een meritocratie waar titels geen enkele waarde hebben, maar waar je bent wat je bereikt hebt. Transparante en openheid regeren er en van delen – of dat nu informatie, ideeën, je logeerkamer of een talent betreft - word je er nooit armer, altijd rijker. Wendbaarheid is er de enige juiste aanpak.

Onze wereld is zo complex geworden en evolueert zo snel, dat zorgvuldige planning en langetermijnstrategie quasi obsoleet geworden zijn en reactiesnelheid één van de weinige concurrentievoordelen blijft. En toch … blijven vele hun bedrijf runnen zoals ze dat altijd gedaan hebben.

Maar wat kan je doen als je omgeving een netwerk geworden is? Als je markt sneller evolueert dan je bedrijf? Dan pas je je aan. En neem je de beste karakteristieken van het netwerk over. Je smijt de organigrammen uit het raam en geeft je personeel de zelfstandigheid en het vertrouwen om hun eigen beslissingen te nemen.

Want de beste informatie en de meest radicale innovatiekracht ligt vandaag al lang niet meer aan de top. Hoe kan het ook? Wanneer meer waarde ligt in slim experimenteren en radicaal vernieuwen, dan in jarenlang vergaarde kennis. Of wanneer het opstarten van een eigen bedrijf financieel zo ‘eenvoudig’ wordt, dat de grootste talenten deze optie verkiezen boven een job op C-niveau. Of wanneer expertise niet meer het voorrecht is van de top maar steeds meer wordt gedemocratiseerd.

Visuele Big Data oplossingen – zoals die van datagenie Sean Gourley’s Quid – kunnen namelijk van eender wie een specialist maken. Daar waar vroeger een heel leger ervaren analisten nodig was om een investeringsmarkt in kaart te brengen, volstaat nu 1 man, en zijn machine. Specialisatie is dus steeds minder waard, zeker omdat die ook al zo versnipperd geworden is: over ieder vakdomein bestaat zo veel kennis, dat één iemand nog onmogelijk een voldoende brede kijk kan hebben.

Daarom natuurlijk dat het essentieel is om – net zoals in een netwerk - zoveel mogelijk slimme connecties te maken. Want die éne genie die, in een nauwkeurig bewaakt R & D lab, voor een baanbrekende uitvinding zorgt, bestaat al lang niet meer. Doordat het individu relatief gezien steeds minder kennis heeft, moeten we wel samenwerken over de departementen van onze organisatie heen. Ja, zelfs over de grenzen van onze bedrijven heen: met partners, universiteiten, complementaire spelers uit andere sectoren of zelfs onze klanten én onze concurrenten.

Het antwoord voor vernieuwing kan enkel liggen in open innovatie, crowdsourcing en bruggen slaan tussen anderen die zo veel mogelijk verschillen van het eigen bedrijf. Zoals concurrenten Harvard en MIT die de handen in elkaar slaan voor een reeks MOOCs. Of Tesla die haar patenten opent. En Ford die samen met verzekeraar State Farm werkt aan een intelligent on-board datasysteem voor auto’s  om verzekeringen op maat te kunnen aanbieden.

En laten we ook de “samenwerking” met de machines niet vergeten. Sean Gourley is er namelijk van overtuigd dat we het meest zullen halen uit een mix van onze beider soorten intelligentie, iets wat hij ‘augmented intelligence’ noemt: wanneer mens en machine samen slimmer zijn dan elk apart. Zoals die keer dat noch de krachtige schaakcomputer, noch de individuele schaakkampioenen de wedstrijd wonnen, maar een combinatie van niet-professionele schakers met een schaakprogramma.

Vreemd, hoe velen reageren op deze toch vrij extreme veranderingen in hun omgeving met ‘optimalisering’. “Als we nu echt ons best doen om nog beter te worden, dan zullen we het wel halen”, denken ze. We moeten harder werken, nog meer kennis in onze hoofden opslaan en onze producten blijven bijschaven. We kunnen nu al zeggen dat dit niet werkt. Ook niet in sectoren waar nog geen “eigen Uber” is, want die zal er zeker komen. Hun reactie is even absurd als een hardloper die denkt dat hij gewoon sneller moet leren rennen om de race te winnen tegen een raket naar de maan.

Eigenlijk zijn er slechts twee juiste reacties in deze tijden van verregaande “disruption”. Organisaties moeten de eigen markt met arendsogen in de gaten houden zodat ze extreme marktverschuivingen tijdig kunnen anticiperen. Hier kunnen tal van digitale oplossingen uiteraard bij  helpen. Maar voorspellen is slechts de eerste stap. Waar het echt interessant wordt, is als die prognoses slim gebruikt worden om voor een compleet andere uitkomst te zorgen. Net zoals Obama dat bij zijn eerste verkiezingsperiode heeft gedaan. 

De échte troef zal eruit bestaan om de juiste bedrijfscultuur en –structuur te hebben (inderdaad, die van een netwerk) om radicaal te kunnen vernieuwen bij een dergelijke shift én die innovatie ook tijdig toe te passen. Zelfs – en dat wordt een moeilijke voor veel bedrijven – wanneer de marges daardoor kleiner worden. Het wordt hoog tijd om in te zien dat een bedrijf runnen “zoals dat altijd gedaan werd”, geen optie meer is.

_____________________________________________________________________________

Dit stuk is de weergave van de visie van de allereerste “Disruptive Innovation Day” (DI-Day), een initiatief van nexxworks dat doorgaat op 18 november 2014 in Brussel. Het werd geschreven door nexxworks medeoprichter Peter Hinssen op basis van interviews met de 3 internationale keynote speakers van DI-Day: Eddie Obeng, Simon Mainwaring en Sean Gourley.

Meer informatie over DI-Day en inschrijvingen: di-day.eu

_____________________________________________________________________________