Het hoeft niet altijd een klaagzang te zijn over de Belgische start-ups: de ondernemers in ons land zijn goed bezig. Of dat is toch de visie die co-founder en managing director Karen Boers van Startups.be erop nahoudt. “We zijn ambitieuzer dan drie jaar geleden, en denken sneller globaal”, klinkt het bij de onderneemster, die me enkele jaren geleden nog vertelde dat de start-ups in ons land te veel rond de kerktoren blijven hangen. Welke zijn dan wél de huidige pijnpunten? En hoe kunnen we die eveneens wegwerken?

Remedie tegen versnippering

De tijd dat Startups.be vooral bewustzijn moest creëren voor start-ups lijkt stilaan voorbij. “Tot enkele jaren geleden was er nauwelijks of toch zeker onvoldoende buzz voor tech ondernemers”, herinnert Karen Boers zich. “Door tal van initiatieven, waarvan sommige mee door de overheid in gang werden gezet, zijn er steeds meer levensvatbare start-ups. Ook het connecteren van start-ups, coaches en mentoren is vandaag niet meer nodig. Opnieuw: er is zoveel voorhanden waardoor kruisbestuiving bijna vanzelf komt.

Start-ups handelen soms te veel vanuit veronderstellingen. Dat is een veel gemaakte maar absoluut te vermijden fout

Toch geeft de aanwezigheid van talrijke organisaties mij een dubbel gevoel. Om een voorbeeld te geven: soms lijkt het wel alsof er meer acceleratoren dan start-ups zijn”, merkt ze op. “En het eeuwige gevecht tussen Startups.be en BeTech? (Zucht) Dat heb ik inmiddels opgegeven. Maar met Startups.be blijven we wel aan de weg timmeren om die versnippering tegen te gaan.”

Een ander gevolg van het sterk evoluerende start-up ecosysteem, is dat Startups.be zich als organisatie ook op andere activiteiten begon toe te leggen. Early stage start-ups hebben dikwijls niet meer de hulp nodig die de vzw voorheen bood. Enkele van de ‘nieuwe’ activiteiten die afgelopen twee jaar ten tonele verschenen, waren de Go Global missies, financieringen van verschillende projecten en de sensibiliseringscampagne Failing Forward.

Verlies van focus

Karen Boers heeft het over focusverlies. “Begrijp me niet verkeerd: zaken zoals Failing Forward zijn zeker zinvol. Maar ik stelde mezelf de vraag: is het de rol van Startups.be om die sensibilisering te blijven doen? We hebben daarom een serieuze business canvas oefening gedaan, om stapsgewijs volgende zaken te evalueren: wat is onze missie, wie zijn onze klanten, wat hebben ze nodig en welke meerwaarde kunnen we bieden voor betalingsbereidheid?”

“Die klassieke valkuil zie ik trouwens ook veelvuldig terugkomen bij Belgische start-ups”, gaat Boers door. “Het is niet zo dat, door een bepaalde functionaliteit toe te voegen aan je product omdat je voelt dat er interesse voor bestaat, iedereen ook bereid is daarvoor te betalen. Of nog erger: start-ups die een functionaliteit toevoegen aan hun product of service voor één klant, en daardoor compleet afwijken van hun focus. Zodra die klant wegvalt, zitten ze met de gebakken peren.”

Boers gelooft dat de start-ups in ons land niet altijd de tijd nemen om een idee of uitbreiding van het kernproduct te toetsen aan de markt. “Het is een addertje onder het gras waar we bij Startups.be extra waakzaam voor zijn”, bevestigt ze. “Ga nooit, maar dan ook nooit af op veronderstellingen.”

Internationale springplank aanwezig

De grootste activiteit van Startups.be vandaag is het organiseren van internationale missies. “Een tijdje geleden was het al een verdienste wanneer een start-up naar een grote internationale conferentie trok”, schampert ze. “Ging het om overnames van buitenlandse bedrijven om de eigen business te doen groeien of nog maar uitbreiden naar het buitenland, dan zagen we vroeger heel veel terughoudendheid. Vandaag is die internationale honger wél aanwezig. Enkele start-ups die eerder dit jaar van de partij waren op onze missie in Kenia, zaten drie maanden later weer op het vliegtuig voor vervolggesprekken.”

Door de kleine thuismarkt maken Belgische start-ups meteen een schaalbaar product. Een voordeel op de Angelsaksische markt

Dat de brug naar internationale opportuniteiten sneller wordt geslagen, heeft volgens Boers niet alleen te maken met de Go Global Missions. “Het ambitieniveau van Belgische ondernemers is geklommen”, stelt ze. “Ze grijpen sneller de opportuniteit om op de wereldmarkt potten te breken. En laten we niet vergeten dat het ook komt door de Belgische rolmodellen. Ooit was Netlog het enige grote voorbeeld, nu heb je heel wat toonaangevende start-ups en scale-ups in verschillende domeinen. Denk aan Showpad of Sentiance, wat toch mooie lokale voorbeelden zijn.”

Het ambitieniveau van Belgische ondernemers is geklommen. Ze grijpen sneller de opportuniteit om op de wereldmarkt potten te breken

Wat ook de springplank steviger maakt, is het gegeven dat ondernemers vanaf de start een globaal perspectief hebben. “Het besef dat we een kleine thuismarkt hebben, maakt dat starters sneller een schaalbaar product bouwen”, weet Boers. “We zien dat ze daardoor een enorm voordeel hebben opgebouwd op de Angelsaksische markt en tegenover Amerikaanse producten die heel monolitisch in elkaar steken. Onder andere fintech oplossingen zijn daar een treffend voorbeeld van.”

Zeker B2C-starters spoort ze nadrukkelijk aan om meteen buitenlandse markten aan te boren. Boers reageert twijfelachtig op de vraag of de overheid niets kan doen om het moeilijk te veroveren B2C-landschap te versoepelen. “Moeten we B2C-incentives creëren als daar weinig markt voor is? Mij lijkt dat zinloos”, zegt ze. “Het is per definitie een heel gedoe om hier volumeverkoop te bereiken. Vergelijk ons land met pakweg de Amerikaanse staat Texas, en je begrijpt wat ik bedoel. De weinige starters die wél actief zijn in B2C-markten, zoeken ook meteen andere landen op. Een goed idee.”

Groeifinanciering voor meer scale-ups?

Nu we in het start-up landschap mogen spreken van een vooruitgang, is het hoog tijd om werk te maken van scale-ups. Of zoals Jurgen Ingels het eerder stelde: "In de Scandinavische en Amerikaanse ecosystemen zien we al een derde generatie van dergelijke ondernemers. Je weet wel, zij die al een bedrijf of twee hebben doorverkocht. Die runnen vandaag misschien wel hun derde bedrijf, dus weten ze van aanpakken. België heeft daar dus zeker nog ruimte voor verbetering. We hebben een soort van sneeuwbaleffect nodig."

Over startfinanciering mogen we niet klagen. Met een goed team kan je hier kapitaal ophalen. Maar zodra de kaap van 2 miljoen euro is bereikt, wordt het knap lastig

“Groeifinanciering zal een niet te missen manier zijn om die scale-upbeweging voort te zetten”, zegt Karen Boers daarover. “Over startfinanciering mogen we niet klagen. Met een goed team kan je hier kapitaal ophalen. Maar zodra de kaap van 2 miljoen euro is bereikt, wordt het knap lastig. Terwijl die bedrijven heus wel het potentieel hebben.”

“En wat gebeurt er dan? Ze lonken naar buitenlandse investeerders. An sich is dat geen drama. Maar wanneer een start-ups extern kapitaal ophaalt buiten Europa, dan willen de investeerders daar een korte link mee. En dan verwachten ze dat het bedrijf in kwestie naar het buitenland verkast. Spijtig. Dat hebben we met Davy Kestens (ex-CEO van Sparkcentral, die verhuisde naar San Francisco om zijn bedrijf te laten groeien, nvdr) gezien, hoewel die later met een deel van het bedrijf is teruggekeerd naar België.”

Start-ups en scale-ups die vandaag succesvol zijn, hebben geen garantie op duurzaam succes

En zelfs wanneer de scale-up positie is bereikt, mag een onderneming in geen geval op de lauweren gaan rusten. “Het zal voor de Showpads van deze wereld een moeilijke, maar geen onmogelijke opgave worden om hun sterke positie te behouden”, weet Boers. “De globalisering is dan ook nog maar net in gang gezet, en de concurrentie van Afrikaanse en Aziatische wereldbedrijven staat in de kinderschoenen. Start-ups en scale-ups die vandaag succesvol zijn, hebben geen garantie op duurzaam succes.

Daarom ben ik voorstander van de snelle verderzetting van die multi-continentale groei. Laten we dus voor betere connecties zorgen tussen de bestaande fondsen en initiatieven zoals scale-ups.eu. En meteen ook meer kapitaal ter beschikking stellen via de Fund of Funds structuur van de Europese Commissie. Ik ben er klaar voor, nu de bedrijven nog”, lacht Karen Boers.