In een tijdperk van transitie kan onze samenleving onmogelijk blijven stilstaan. Onder meer de komst van steeds evoluerende technologieën betekent dat bedrijven het over een compleet andere boeg moeten gooien als ze over een aantal jaar nog willen bestaan. Maar hoe kan je als organisatie toekomstbestendig zijn in de snel veranderende wereld van morgen? Naar aanleiding van haar talk op Advanced Engineering sprak Bloovi met Françoise Chombar, technologieonderneemster en CEO van Melexis en voorzitter van het STEM-platform (STEM staat voor Science, Technology, Engineering, Mathematics. Zij onderscheidt drie niet te missen tendensen.

#1 We moeten massaal inzetten op 21st century skills en levenslang leren

De verschillende internationale studies zoals die van OESO zeggen allemaal hetzelfde: de digitalisering maakt dat er komende decennia nieuwe competenties vereist zijn op de arbeidsmarkt. De grote voorspelling luidt dat zowat 50% van de huidige jobs tegen 2030 een andere invulling krijgt of zelfs ophoudt te bestaan.

“De technologie die aan een snel tempo verandert, de doorgedreven automatisering van processen, robotisering, alles van big data: het gebeurt vandaag al”, bevestigt Françoise Chombar. “Stuk voor stuk zijn dat extremiteiten die we als samenleving enkel kunnen overbruggen als we burgers duidelijk maken dat levenslang leren een must is. Als we daarin slagen, kunnen we voorkomen dat er een soort van polarisering ontstaat op niveau van werkgelegenheid. Dat is een uitdaging voor onze democratie en sociale cohesie.”

De hamvraag is hoe we van de technologische disruptie het beste gebruik kunnen maken. Dit kan alleen maar door mens en milieu centraal te stellen met duidelijke wetenschappelijke onderbouwing en met oog voor ethiek.

Gaat het over levenslang leren, dan heeft Chombar het vooral over de zogeheten ‘21st century skills’. Anders gezegd: iedereen heeft een aantal nieuwe, toekomstbestendige vaardigheden nodig om een relevante positie te behouden op de arbeidsmarkt en ook om gewoon de weg te vinden in onze maatschappij. Bedrijven hebben zulke profielen dan weer nodig om de transformatie van onze maatschappij te doorstaan. “Er zijn verschillende soorten vaardigheden”, gaat de CEO verder. “Eerst en vooral heb je de 4 C’s: critical thinking & problem solving, creativity and innovation en ten slotte communication en collaboration. Dat houdt onder andere het belang in van digitale geletterdheid en mediawijsheid. Iedereen heeft er baat bij om met bepaalde digitale tools te kunnen werken. Wie bovendien anno 2019 online naar informatie zoekt, moet kritisch kunnen zijn over wat die vindt en in staat zijn om bronnen te onderscheiden..Andere essentiële vaardigheden zijn de life skills. In een digitale wereld moet je aanpassingsvermogen kweken en initiatief durven nemen. In onze globale wereld moet je bovendien een sociale en interculturele begaafdheid aanwenden. Als je dat toepast in een bedrijfscontext, dan ben je in staat om productief te zijn, verantwoordelijkheid en ja, ook leiderschap op te nemen .

#2 Met wetenschap, technologie en mensen kunnen we het tij keren voor onze planeet

Vandaag zien we meer dan ooit een klimaatbewustzijn bij jongeren. De ‘bosbrossers’ smeken om een draagvlak van hogerop, en veel tijd hebben we volgens Chombar niet meer. “Onlangs las ik een artikel dat het helemaal juist verwoordde: er heerst een spanning tussen het einde van de wereld en het einde van de maand”, stelt ze. “Ons klimaat is een wereldwijd thema, wat natuurlijk ook maakt dat er soms onzin over wordt verkocht. Naar mijn inziens is het zaak om de wetenschappers, universiteiten en experts die het goed menen hun stem te laten horen. We moeten de wetenschappelijke onderbouwing van de toestand van ons klimaat op een begrijpbare manier bij het grote publiek krijgen.”

Chombar is er heilig van overtuigd dat de concrete oplossingen voor de klimaatopwarming voortkomen uit de wetenschap en technologie. “Meer nog, de combinatie van wetenschap, technologie en wiskunde is de enige manier om het tij te keren voor onze planeet ”, beklemtoont de onderneemster. “We willen de uitstoot van CO₂ drastisch terugdringen? Dan hebben we technologie nodig om voertuigen energiezuiniger te maken. Maar zelfs dat volstaat niet: er is ook andere technologie vereist om die CO₂ te capteren. Ik geloof dat alles goed komt, maar het zal met horten en stoten zijn. .”

Technologie staat namelijk niet op zichzelf. Alles staat of valt met de mensen die de technologie doen vooruitgaan. “Het is naïef om te veronderstellen dat je de vooruitgang van tech kunt tegenhouden”, voegt ze daar aan toe. “Alleen komt disruptie, in een ideale wereld, voort uit vooral het omarmen van technologie door het grote publiek. En niet door bedrijven die vanuit winstbejag, of instellingen vanuit politiek belang, beslissingen nemen die de belangen en wensen van mens en milieu niet centraal stellen.”

Het donkerste scenario ? In 2030 bevinden we ons in een multipolaire wereld waarin verschillende machtsblokken elkaar bekampen en waarin technologie in functie staat van geopolitieke belangen.

De CEO wil bedrijven en innovators dan ook aanmoedigen om dat toe te passen in hun dagelijks beleid. “Kijk naar de manier waarop je, met jouw technologie in jouw specifieke sector, een verschil kan maken”, raadt ze aan. “Evalueer hoe je daarmee kan bijdragen tot een betere leefwereld. Bij Melexis bevindt innovatie zich op het kruispunt van drie elementen: de technische haalbaarheid, de wenselijkheid van de markt en de economische leefbaarheid. Enkel als je aan die drie voorwaarden voldoet, heb je een relevante innovatie gebouwd.”

#3 Geopolitieke spanningen leiden tot economische onzekerheid

En laten we zeker ook de laatste tendens niet vergeten: de geopolitieke spanningen die ons naar een tijdperk van economische onzekerheid hebben geleid. “Melexis heeft van midden 2016 tot midden 2017 een scenarioplanning-oefening gemaakt. We wilden onderzoeken hoe de mobiliteit anno 2030 er zou kunnen uitzien. Concreet hadden we 4 scenario's langs twee assen gelegd: De eerste as is hoe sterk de regelgeving het wint van de vrije markt, in onze industrie spelen bijvoorbeeld de Euronormen een grote rol. De tweede as toonde de snelheid waarmee de burger zich aanpast aan nieuwe technologiën. Ons donkerste scenario heette "closing doors": in 2030 bevinden we ons in een multipolaire wereld waarin verschillende machtsblokken elkaar bekampen en waarin technologie in functie staat van geopolitieke belangen.

Vandaag is dat al aan de orde: kijk maar naar de handelsspanningen tussen de Verenigde Staten en China. Europa heeft dus de grote uitdaging om haar eigenheid te bewaren door op haar sterktes te werken, nl. het vernuft van haar mensen. En ik denk dat het aan ons, de bedrijfs- en engineering wereld is om daar actief aan mee te werken met relevante producten, diensten en oplossingen.”

Meer weten over de visie van Françoise Chombar? Op 23 mei spreekt zij op het Advanced Engineering evenement over the best imaginable future. Registreer hier GRATIS!