De toekomst is - ook voor wie de term inmiddels al niet meer kan horen - agile. Vandaag schieten innovators en digital disruptors, zoals ze wel eens worden genoemd, als paddenstoelen uit de grond, gaan start-ups in no time wereldwijd en durven de ‘kleine visjes’ de grote tegenwoordig al eens voorbij te steken. Steeds vaker gaan grote gevestigde waarden uit de industrie dan ook zelfstandig op zoek naar die ‘new kids in town’ die hen moeten helpen met hun digitale transformatie. Die verloopt niet overal van een leien dakje! Waar zit ‘m nu het probleem? En gaat het wel echt om een ‘digitale’ transformatie, of eerder om een transformatie van onze mindset?
Een kwestie van tools of van mensen?
Toen ik als jong geweld van de schoolbanken kwam en ik aan mijn eerste werkavontuur begon, zat ik boordevol met ideeën om de interne werking van het bedrijf waarin ik aan de slag was te optimaliseren. Een strategie die ik, als groentje tussen tientallen ervaren rotten, bij nader inzien toch wel beter iets anders had aangepakt!
De data in het bedrijf was niet gecentraliseerd: iedereen werkte er al jarenlang in eigen templates, mapjes en private documenten waardoor er hier en daar informatie verloren ging en het voor de ‘newbies’, waaronder mezelf, soms heel moeilijk bleek om aan bepaalde info te raken. Om dit probleem te verhelpen, stelde ik na een tijdje voor om Teamleader – nog zo’n ‘disruptor’ - te gaan gebruiken: alle binnenkomende leads en klantencontacten zouden worden gecentraliseerd, klanten zouden tijdig geholpen worden en als er eens iemand ziek was, zou de vervanger direct kunnen inpikken op diegene zijn werk.
Het management ging akkoord en daarmee was de kous af. Dacht ik… De andere medewerkers waren iets minder enthousiast: zij werkten al jarenlang op hun eigen manier. Een manier die in hun ogen opbracht. “En waarom zouden we onze manier van werken dan volledig moeten veranderen? Het werkt al meer dan 20 jaar zo!”
Digitale transformatie begint met mensen
Het verhaal van hierboven bleek geen alleenstaand geval te zijn. Vanuit alle hoeken hoorde ik gelijkaardige verhalen: veel bedrijven vonden die digitalisering ergens wel belangrijk, maar de angst om in het onbekende te springen en een bewezen manier van werken geheel of gedeeltelijk achter zich te laten? Die was groter dan de veronderstelde return die zij zagen in dat hele digitalisatieproces.
Het was ook toen dat het mij te binnen schoot: digitale transformatie begint eerst en vooral met mensen. Wil je die organisatietransformatie een goede kans op slagen geven? Dan begin je maar beter eerst met de mensen die er werken!
Wat vandaag werkt, werkt morgen misschien niet meer…
“Nog een extra tool? Het is de bedoeling dat we efficiënter kunnen werken. Niet dat we extra mensen moeten aannemen voor het bijhouden van jouw tools.” Wie denkt aan digitale transformatie, gaat vaak uit van het ‘me too’-principe (en dan niet in de context van Harvey Weinstein): onze concurrenten doen het, dus wij doen het ook!
Digitale transformatie wordt vaak opgestart vanuit de schrik om de boot te missen. Het proces blijkt vaker ingrijpender dan gedacht en het eerste waar men dan naar teruggrijpt is de ‘oude’ manier van werken: want zo werkt het ten slotte toch al jaren?
Als je echter gaat kijken naar de allergrootste groeiers van vandaag (denk maar aan een AirBnB, Kickstarter of Uber, maar evenzeer aan regionale scale-ups zoals bijvoorbeeld Showpad) merken we op dat een groot deel van deze organisaties 20 jaar geleden nog niet eens bestond. En omgekeerd geldt natuurlijk ook: wat vandaag werkt, werkt morgen misschien niet meer. Kodak zal het geweten hebben…
Digitaal transformeren? Start with why!
Mijn conclusie? De complexe organisatie wordt steeds vaker de norm, gekenmerkt door snelle veranderingen in vraag, concurrentie, technologie en allerhande wijzigende regelgevingen. En net daarom is die ‘agility’ (ondersteund door digitale tools) vandaag super belangrijk, zodat bedrijven snel antwoord kunnen bieden op een omgeving die continu in beweging is.
Kort door de bocht: bye bye Taylor, hello adaptieve organisaties! Om de mensen binnen de organisatie ‘mee’ te krijgen, is het dus vooral belangrijk om te focussen op het ‘waarom’ van digitalisering, eerder dan op de tool die wordt gebruikt om dat doel te realiseren.
