Nu zondag gaan we met z'n allen weer eens naar de stembus. Enkelen zullen in het kieshokje met een stemcomputer kunnen stemmen maar veruit de meesten zullen met een rood potlood op grote bladen bolletjes rood maken. Is dit 2012?

Kiessysteem

Als het van Dirk Valvekens afhangt, moet het stof dringend uit ons kiessysteem worden geschud: "We hebben nu sinds enkele jaren allemaal een eID gekregen van de overheid. Als die kaart veilig genoeg is om onze belastingsaangifte en BTW aangifte te doen, dan is ze ook veilig genoeg om mee te stemmen, van bij mij thuis. Maar meteen moeten we ons dan ook verregaande vragen durven stellen over het hele kiesproces op zich. Als we van thuis uit kunnen stemmen, waarom zouden we dan maar 1 keer om de 6 jaar stemmen? En waarom zouden we nog stemmen voor vertegenwoordigers die 6 jaar lang hun goesting doen met onze stem? Waarom zouden politici niet continu via internet dossier per dossier voorleggen aan burgers die daar hun zeg willen over doen? Waarom zou je ook geen voortdurend kiesproces maken, waarbij doorlopend raadsleden gekozen worden of weggestemd worden?"

Wat is LijstLijst? from Helpgentontwaken on Vimeo.

"In een bedrijf zet je ook niet om de 6 jaar het hele management team aan de deur, vooral niet als ze goed bezig zijn." zegt Valvekens. "Het is perfect mogelijk om een continu proces te voorzien, waarbij Gemeenteraadsleden komen en gaan, in functie van hun eigen agenda (ziekte, zwangerschap, politiek beu etc.) of in functie van de appreciatie die ze voor hun werk genieten bij de bevolking (hun voorstellen en werking krijgt voldoende steun van de burger)."

Internet

Via internet kan je ook stemmingen voor een nieuw Gemeenteraadslid over langere periodes doen verlopen. Nieuwe kandidaten kunnen zich voorstellen en burgers kunnen b.v. een maand lang stemmen op een kandidaat, van bij hun thuis, wanneer het hen past, met hun eID.

Een eerste stap richting burgerbetrokken politiek

Om de daad bij het woord te voegen heeft Valvekens al een internetpartij opgericht: LijstLijst. De partij heeft geen eigen programma of ideologie maar wil enkel een nieuw elektronisch systeem introduceren in de politiek: rechtstreekse democratie, waarbij burgers hun zeg kunnen doen over voorstellen, item per item. Valvekens: "LijstLijst.be is een eerste concrete stap naar burgerbetrokken politiek. We willen de komende maanden en jaren intensief aan het online systeem werken, het geheel verder verfijnen, zodat het een breed maatschappelijk draagvlak krijgt. We zullen daarbij behoedzaam moeten laveren tussen privacy issues, het vermijden van platte discussies (eigen aan zovele fora), het verspreiden van kennis rond politieke bestuursniveaus, het samenbrengen van voorstellen etc."

Zullen andere politieke partijen snel volgen?

"Neen" zegt Valvekens. "Dit systeem van inspraak werkt immers enkel in volledige neutraliteit. Als je liberaal moet zijn om morgen bij de open VLD je mening te mogen geven over een bepaald onderwerp via hun website, dan krijg je geen maatschappelijk draagvlak, dan wel een soort intranet om de gemeenschappelijke standpunten te bepalen.  Wat gaat zo een partij bovendien doen, als iemand met linkse ideeën plots voorstellen begint te doen of mee begint te stemmen of te steunen? Die persoon verbannen van hun website? Neen, dit kan alleen maar werken wanneer er geen ideologie aan verbonden is."

De eerste reacties op LijstLijst zijn erg uiteenlopend.

"De ene vindt het, zoals wij zelf, de logica zelve dat de politiek deze richting uitgaat, de andere scheldt ons uit voor dorpsgekken. We blijven een land waar vernieuwing erg moeilijk ligt, waar iedereen zo graag onder zijn kerktoren blijft." zegt Valvekens. "We mogen dan wel vaak met innovatie uitpakken, het blijft verre van onze volkaard, vrees ik. Zo missen we natuurlijk enorme kansen op een wereldprimeur, want laat ons nu net de eerste natie ter wereld zijn, die met het eID een perfect electronisch identificatiesysteem heeft om zijn burgers, elk alleen in hun gemeente, verregaande inspraak te verlenen. Daarnaast zijn er de klassieke partijen, voor wie elk sprankje inspraak een verminderen van hun macht betekent. Zij staan er niet voor te springen. Ze mogen dan de mond vol hebben over inspraak, geen enkele partij bereidt zich er op voor of legt concrete plannen voor die verder gaan dan de organisatie van een praatcafé. Ze houden de bal graag ver af."

"Het meest verrassende is nog de houding van de media. Ook zij zien de mogelijkheden niet en weten niet wat ze ermee moeten. Voor hen heeft de hele representatieve democratie een grotere spektakelwaarde. In de klassieke politiek draait het immers in de eerste plaats om de politici zelf en niet zozeer om wat ze te vertellen hebben. In een internet gedragen democratie komen de politici veel verder op de achtergrond en gaat het om de voorstellen zelf. Journalisten van vorige generaties konden omgaan met inhoud maar vandaag brengen ze liever ‘one-liner-comedians' in beeld."

LijstLijst komt enkel in Gent op met een kieslijst maar is via internet uiteraard in heel Vlaanderen beschikbaar. Als LijstLijst zondag een zetel haalt, kan de directe democratie in Gent van start gaan. Burgers krijgen dan via internet en LijstLijst verkozenen een direct kanaal naar de gemeenteraad. Dat kan interessant worden.

Nog veel werk aan de winkel maar dat het internet ook heel erg ingrijpend aan de politiek zal sleutelen, dat staat vast.

Vond je dit artikel waardevol? Deel het dan hieronder via Twitter, Facebook of Linkedin.

Volg je @bloovi al op Twitter? #bloovi