Big data neemt een sleutelpositie in als het aankomt op de transitie van traditionele industrie naar geconnecteerde industrie. Dat er enkele serieuze veranderingen op til staan, staat dan ook buiten kijf. Alleen rijst de vraag op welke domeinen we de eerste verschuivingen mogen vaststellen. En vooral: hoe zal ons leven er over 10 jaar uitzien? Bloovi redactrice Magali De Reu vroeg het aan Australische data experte Katryna Dow.

Katryna Dow, een van de sprekers op de Futures of Data Conference op 23 mei in Gent, richtte in 2012 het personal data platform Meeco op. “Grappig genoeg is het bedrijf geïnspireerd op een kort fragment uit de film Minority Report”, glimlacht de vrouw. “Daarin loopt Tom Cruise als onschuldige man door een winkelcentrum waarbij zijn doen en laten digitaal wordt getrackt. Op basis van zijn locatie en interesses kreeg hij gepersonaliseerde informatie voorgeschoteld. Vroeger was dat pure sci-fi, maar ik vind het fascinerend hoe dat vandaag dicht aanleunt bij de realiteit.”

Shift 1: we hebben digitale rechten en wetten nodig

Nu al kleven de smartphones en wearables bijna letterlijk aan ons lijf. En dat betekent volgens Dow een interessante shift.  “Wanneer wij als mens data ‘dragen’, dan krijgt onze fysieke verschijning een digitale schaduw”, stelt ze. “En jouw digitale verschijning weet veel meer over jou dan je fysieke.”

Volgens Dow is het probleem echter dat er weinig regels en wetten zijn opgesteld voor die ‘digitale mens’. “De samenleving heeft al lang geleden normen en waarden opgelegd voor de fysieke burger”, stelt ze. “Ik kan bijvoorbeeld niet zomaar bij jou thuis binnenwandelen en een kijkje nemen in jouw woning. Als bewoner kies jij wie er bij jou binnenkomt en doe je dagelijks je deur op slot om indringers buiten te houden. Wel, ik vind dat we diezelfde bescherming moeten kunnen bieden op digitaal niveau. Ieder van ons heeft digitale rechten zoals hij mensenrechten heeft. Maar toch is niet iedereen het daarmee eens.”

“Op vlak van data moeten we dringend het zelfbeschikkingsrecht van de burgers respecteren”

Dow heeft het zonder twijfel over de manier waarop data wordt behandeld in verschillende continenten. “Wanneer ik pakweg de Verenigde Staten vergelijk met Europa, zie ik een grote discrepantie”, licht ze toe. “Over de grote plas draait het vooral om het controleren en verkopen van data. Daar erkennen overheidsinstanties niet het zelfbeschikkingsrecht van de burgers. Terwijl Europa net het omgekeerde doet met de nieuwe GDPR - en dat stemt me hoopvol.”

Shift 2: de consument wordt geïntegreerd in de waardeketen

Het feit dat een continent zoals de VS helemaal anders omgaat met data dan Europa, maakt dat de toekomst van data twee heel verschillende richtingen kan uitgaan. “Of we gaan naar een feodale maatschappij, waarbij de burger weinig inspraak krijgt op de manier waarop zijn gegevens worden gebruikt”, knikt Dow. “De andere optie is een digitale renaissance, waarbij transparantie en betrokkenheid van de burger centraal staan. Ik kan enkel hopen dat we vooral het tweede scenario mogen meemaken.”

“De consument moet een actieve schakel worden van de waardeketen”

Het gunstige scenario, die ‘digitale renaissance’ waar Dow het over heeft, is er eentje waarbij de mens een schakel wordt in de waardeketen. “In dit informatietijdperk moet hij al betrokken worden in de value chain zodra een nieuw product in de maak is”, vindt de onderneemster. “Een consument beschikt namelijk over diepgaande inzichten en informatie die cruciaal is om een goed eindproduct te bekomen. Om die reden geloof ik dat het voor bedrijven niet zozeer een discussie is over ‘wat gebeurt er met de privacy van de gebruiker’. Het is eerder een kwestie van ‘hoe gebruiken we die privacy tijdens het productieproces om de consument meer macht te geven’ - zodat zowel hij als het bedrijf er beter van wordt. Privacy by design, zo noem ik het. Want vergis je niet: bedrijven hoeven niet bang te zijn voor de nieuwe privacyregels rond big data. Er zit juist heel veel potentieel in het betrekken van consumenten: transparantie en vertrouwen maken ongekende vormen van hyperpersonalisatie mogelijk. Daardoor krijgen bedrijven ook beter inzicht in de identiteit en de noden van hun doelklanten. Een win-win, dus!”

Shift 3: data creëert nieuwe munteenheden en businessmodellen

Een derde opvallende shift volgens Dow, is dat data een nieuwe kijk op waarde zal scheppen. “Vandaag wordt waarde nog vooral uitgedrukt in geld”, vertelt ze. “Maar big data zal ervoor zorgen dat eerder tijd en aandacht nieuwe munteenheden worden. Een stom voorbeeld van hoe het niet moet: onlangs klikte ik per ongeluk op een link in een YouTube-video. Plots kreeg ik allerhande ads te zien. Eentje ging over Colgate tandpasta, de andere had iets te maken met auto’s. Op dat moment was ik op zakenreis in Barcelona. Als ik de kans had gekregen om toestemming te verlenen om mijn data te gebruiken, dan had ik waarschijnlijk relevantere ads gezien. En dan was mijn aandacht ‘waardevoller’ geweest omdat ik dan waarschijnlijk was overgegaan tot actie.

“Data schept kansen voor nieuwe, toekomstbestendige businessmodellen”

Het wordt alleen maar belangrijker om als individu en als maatschappij controle te krijgen over onze data. Als je ziet hoe de recente Amerikaanse verkiezingen werden beïnvloed door misbruik van data, mogen we onze nieuwe munteenheid niet in de handen leggen van grote organisaties en overheden. Anders zal data nooit de kans krijgen om te worden aangewend voor meer vertrouwen en transparantie.”

Ook benieuwd naar de toekomst van data en hoe je daarin actief kunt deelnemen? Zak dan op 23 mei af naar Gent voor het event ‘The Futures Of Data’. Ook Katryna Dow is een van de sprekers. Schrijf je nu in!