Doordat disruptieve innovaties altijd buiten de eigen industrie ontstaan, blijven ze zo lang onder de radar en zijn veel bedrijven steeds weer in snelheid gepakt door de technologische ontwikkelingen die hun sector plots ontwrichten. Om dat verrassingseffect tegen te gaan, kunnen CEO’s - ook kmo-ondernemers - maar beter een goed netwerk uitbouwen dat zowel lands- als sectorgrenzen overstijgt. Dat dienen ze vervolgens optimaal te benutten, als men de disruptors steeds een stap voor wil zijn. “De interessantste innovaties ontstaan vaak door samenwerkingsverbanden over de industrieën heen.” Peter Torreele weet waarover hij spreekt. Vijf jaar lang was hij managing director van het World Economic Forum. De West-Vlaming komt op 8 februari spreken op het Disruptival The Conference in Kortrijk Xpo. Deze organisatie van Exponential Academy heeft als doel (West-)Vlaamse kmo-ondernemers ‘disruption alert’ te maken.

Common grounds

Peter Torreele is niet de eerste de beste. Het carrièrepad dat de West-Vlaming tot dusver bewandelde, is er een om u tegen te zeggen. Na verschillende directiefuncties bij multinationals uit de Fortune 100, met name Danone en vervolgens Roche, had onze landgenoot het voorrecht om vijf jaar lang managing director van het World Economic Forum (WEF) te zijn. Professor Klaus Schwab richtte het forum in 1971 op in de overtuiging dat je de maatschappelijke en economische vraagstukken van vandaag niet alleen kan oplossen, dat je dit samen met anderen moet doen. “Zijn multi-stakeholder aanpak leidt keer op keer tot nieuwe, vaak zeer verrassende inzichten”, zegt Torreele. “Aan de ene kant heb je het bedrijfsleven, aan de andere kant de academische wereld en de overheid. Je zou ervan versteld staan hoeveel ‘common grounds’ er bestaan tussen deze drie werelden die op het eerste zicht weinig met elkaar te maken hebben. Het is een multiplicator van ervaringen.”

Torreele steekt niet weg dat hij, zelf komende uit een businessomgeving in het begin nogal sceptisch was. “Door die drie groepen daadwerkelijk samen te brengen, zoals jaarlijks in Davos gebeurt, ga je ook echt beseffen welke kennis en inzichten er schuilen in werelden die vanuit een totaal ander perspectief naar hetzelfde probleem kijken.”

“Finaal wil iedereen toch hetzelfde, en dat is succesvol zijn. Succes betekent dat je jobs creëert, economische groei mogelijk maakt, en een positief toekomstbeeld schetst waarin alle medewerkers zich kunnen vinden.”

Sustainability

Sustainability is key. De voormalige directeur van het WEF zal het tijdens ons gesprek meermaals benadrukken. “Je moet naar de toekomst kijken vanuit de vraagstelling: hoe kan ik de wereld beter maken? De impact van zo’n duurzame aanpak op je business is gigantisch: niet alleen verhoogt het de betrokkenheid van je eigen medewerkers, je creëert ook interesse en emotionele binding bij buitenstaanders omdat het een thema is dat op een of andere manier ons allemaal aanbelangt. Uiteraard moet je als bedrijf 100% geloofwaardig zijn en dus de daad bij het woord voeren. Want doe je dat niet, dan zullen de sociale media er wel voor zorgen dat je reputatie onherroepelijk geschaad wordt.”

Torreele vertelt hoe universiteiten bijna allemaal dezelfde wens hebben: hun ideeën kunnen vertalen naar de realiteit en daarmee bekendheid creëren. “Alleen weten zij niet goed hoe daaraan te beginnen. Door universiteiten in contact te brengen met ondernemingen, ga je automatisch win-win situaties creëren. Wetende dat professoren en onderzoekers per definitie altijd met nieuwe ideeën op de proppen komen. Zeker als het academici zijn die onderzoek voeren rond probleemstellingen in andere industrieën, kom je vaak tot zeer innovatieve oplossingen.”

“Voorwaarde is wel dat bedrijven eerst hun value chain goed in kaart brengen, dat ze kijken waar de profit pools en problemen zitten alvorens ze hun specifieke vraagstukken kunnen voorleggen aan de academische wereld.”

Disruptor in de houtindustrie

Om zijn verhaal wat concreter te maken, vertelt Torreele over waar hij vandaag vooral mee bezig is. Zo woont en werkt de sympathieke West-Vlaming aan de andere kant van de wereld, in Australië, waar hij als founder en Managing Director van nanotechnologie incubator 3RT Labs de hele hardhoutindustrie wakker heeft geschud. “Een heel traditionele sector waarin zich de laatste decennia geen noemenswaardige innovaties voordeden”, noemt hij het. “Tot wij er ons als een echte disruptor mee zijn gaan bemoeien.”

"Niettegenstaande we jong hout van duurzame plantages gebruiken oogt het eindresultaat identiek aan tropisch hardhout van 100 jaar oud. Met dat verschil dat wij het in één dag produceren, voor een kwart van de prijs, en er geen bomen uit tropische regenwouden worden gekapt."

“Uiteindelijk is het niet meer dan bestaande toepassingen en kennis uit andere industrieën te gebruiken. In nauwe samenwerking met de Flinders University in Adelaide, waar niemand ook maar enige affiniteit had met de houtindustrie, zijn we erin geslaagd op een totaal vernieuwende en volledig geautomatiseerde manier tropisch hardhout te maken. Door nanotechnologie en material science van Flinders University te combineren met advanced automation en robotics uit de automotive en mining industrie. Niettegenstaande we jong hout van duurzame plantages gebruiken als inputmateriaal oogt het eindresultaat identiek aan tropisch hardhout van meer dan 100 jaar oud. Met dat verschil dat wij het in één dag produceren, voor een kwart van de prijs, en er geen bomen uit tropische regenwouden moeten worden gekapt. Het toont aan hoe je met één innovatieve technologie, waarvoor je de mosterd gaat halen in andere industrieën, een oplossing kan bieden voor meerdere fundamentele problemen.”

Cross-industry innovaties

De klassieke manier van innoveren is dood, cross-industrie innovatie is het nieuwe normaal. Torreele maakt er ons attent op dat we leven in een tijdperk waarin trends niet niet langer door corporate bedrijven maar door start-ups worden bepaald. “Innovaties kan je niet plannen, die worden gecreëerd buiten de industrie waarin je actief bent.”

"De grote spelers in de markt zijn slachtoffer van hun eigen bureaucratie wat maakt dat ze de wendbaarheid van een logge olietanker hebben” "

Hij haalt het voorbeeld aan van de auto-industrie die stilaan een omslagpunt bereikt. “Vraag aan de grote autobouwers waar zij het meest voor vrezen en het antwoord zal niet Tesla zijn, wel Google en Apple. Om de reden dat software nu al 30% van de value in een wagen vertegenwoordigt en de voorspelling is dat dit binnen tien jaar zal oplopen tot 70%. De kennis en consumer connectivity van die software zit bij de Googles en Apples van deze wereld. Dat betekent dat autofabrikanten in de toekomst gaan teruggeduwd worden in de rol van een pure toeleverancier. Zoals Foxconn dat ook is voor Apple.”

Weg met de industrie experts

“Tijdens mijn WEF-periode heb ik gezien hoe groot de frustratie bij CEO’s van de Fortune 1000-bedrijven is over het feit dat zij als gevestigde spelers ieder jaar weer worden verrast door ‘something that comes over the hill from nowhere’. Van alle kanten duiken er nieuwe spelers op met innovatieve businessmodellen die de traditionele markten stevig door elkaar schudden”, zegt Torreele.

“Uit een studie die we toen deden, is gebleken hoe gevaarlijk het voor bedrijven kan zijn om je lot in handen van industrie experts te leggen. Om de eenvoudige reden dat disruptieve innovaties altijd komen van de kleinere jongens buiten de industrie die focussen op innovaties waar grote multinationals, met hun reusachtige R&D pipelines, nog niet eens aan gedacht hadden. De grote spelers in de markt zijn slachtoffer van hun eigen bureaucratie wat maakt dat ze de wendbaarheid van een logge olietanker hebben.”

“Ik ben er nog altijd fier op dat we samen met Klaus Schwab destijds de Technology Pioneers heb kunnen oprichten”, gaat Torreele verder. “Elk jaar identificeert het WEF 50 kleine maar innovatieve bedrijven die een gevaar kunnen betekenen voor één van de grote industrieën. Eén van de eerste namen die in 2003-2004 op onze radar verscheen, was een verlegen jongen die Mark Zuckerberg heette. Alibaba was eveneens een van onze eerste Tech Pioneers. Dat zijn echte disruptors die toen nog nobele onbekenden waren maar intussen wel ganse industrieën op hun kop hebben gezet.”

"Uit een studie is gebleken hoe gevaarlijk het voor bedrijven kan zijn om je lot in handen van industrie experts te leggen. Om de eenvoudige reden dat disruptieve innovaties altijd komen van de kleinere jongens buiten de industrie"

Netwerken vanuit je zetel

“De kunst bestaat er in je netwerk goed te gebruiken, zeker binnen de academische wereld, zodat je als CEO een helikopterzicht behoudt op alles wat beweegt binnen en vooral ook buiten de markt. Dat bereik je niet met industrie experts want per definitie ligt hun expertise binnen de industrie. Innovatie komt dus voort uit nieuwsgierigheid, met intelligentie heeft dat niks te maken!”

It doesn’t matter how smart you are, it’s about who you know. “Een goed netwerk uitbouwen is een absolute voorwaarde om die multi-stakeholder benadering en cross-industry innovaties mogelijk te maken”, meent Peter Torreele. “Dat betekent: niet enkel netwerken binnen je kleine, vertrouwde wereldje maar ook echt wereldwijd contacten leggen, tot ver buiten de landsgrenzen en die van je eigen sector. Het maakt niet uit wat je kent, het gaat erom wie je kent. De overheid kan daarin een belangrijke rol spelen, door die connecties te faciliteren. Netwerken creëren rond innovatie is een discipline die je methodisch moet aanpakken.”

"Netwerken creëren rond innovatie is een discipline die je methodisch moet aanpakken"

"Dankzij sociale media als LinkedIn en Facebook is het sowieso veel makkelijker geworden. Je kan internationaal netwerken zonder dat je daarvoor hoeft buiten te komen. Ineens ligt de wereld aan je voeten. Je kan ook in direct contact treden met je eindgebruikers en feedback krijgen. Het is tegenwoordig een plezier om entrepreneur te zijn."

Disruption alert

Bij veel Vlaamse kmo-ondernemers is het ‘disruption alert’ nog steeds niet afgegaan. Iets waar Peter Torreele wel begrip voor kan opbrengen. “Jezelf in vraag stellen is nooit leuk en hoe begin je daar in godsnaam ook aan?”

In 2015 zette onze landgenoot samen met de Australische regering een project op om kmo’s potentiële innovaties te leren ontdekken. Het project, ‘X-RAY’genaamd, loodst academici binnen in een bedrijf die gedurende een aantal dagen de value chain analyseren en mogelijke nieuwe technologieën identificeren. “Het is een zeer efficiente manier om innovatie in je bedrijf binnen te brengen en je ‘disruption alert’ te maken”, aldus Torreele.

Veel dichter bij huis, in West-Vlaanderen, speelt ook Exponential Academy in op de noden die Peter Torreele zo treffend schetst. De organisatie, een initiatief van POM West-Vlaanderen, Antwerp Management School en TUA West, ondersteunt West-Vlaamse ondernemers in het (h)erkennen van de uitdagingen van morgen en het grijpen van de kansen die deze uitdagingen bieden.

Peter Torreele heeft nog zo veel meer boeiends te vertellen. Op 8 februari is hij één van de internationale topsprekers tijdens Disruptival The Conference in Kortrijk Xpo. Dit wordt dé apotheose van MNE 2018 en is een onderdeel van het programma van WestTech, een tweedaags inspiratie-event vanuit innoverend West-Vlaanderen. Gratis inschrijven kan hier.