Bitcoin-expert Tuur Demeester

De crisis van 2008 was voor Tuur Demeester de ultieme bevestiging dat er iets schort aan ons politieke en financiële systeem. Die vaststelling deed hem het pad opgaan van blockchain, en vandaag staat onze landgenoot als pionier wereldwijd aangeschreven als één van de meest gerespecteerde Bitcoin-analisten. Te midden van het gewoel van de COVID-19-pandemie kijkt Demeester terug en analyseert hij wat de toekomst voor ons in petto heeft. “Angst dreef me naar Bitcoin”, vertelt hij vanuit zijn thuisbasis Texas. “Wat mij zo aantrekt, is dat het aantoonbaar schaars is.”

Meer dan 500 jaar geleden begon de Protestantse Reformatie, in 1517. De Duitser Maarten Luther daagde een corrupte Katholieke kerk uit, en splitste uiteindelijk het Westerse christendom in twee. Tuur Demeester ziet gelijkenissen met de woelige tijden die we vandaag meemaken. “De Reformatie viel samen met heel wat maatschappelijke veranderingen, van de opkomst van bankieren tot religieuze vrijheid”, vertelt hij. “Vandaag maken we iets vergelijkbaars mee, maar de grote breuklijn is nu monetaire vrijheid in plaats van religieuze vrijheid.”

Demeester is een graag geziene gast in de wereld van Bitcoin, het leverde hem op Twitter bijvoorbeeld al meer dan 208.000 volgers op. Vanuit het Amerikaanse Texas heeft de Belg zijn eigen bedrijfje als analist, schrijver en ook belegger. Hij volgt zo al tien jaar Bitcoin op, en schrijft regelmatig veelgelezen rapporten zoals die over The Bitcoin Reformation. Ik spreek hem wanneer de prijzen van Bitcoin opnieuw uit het dal kruipen, en op een moment dat het coronavirus de ganse wereld in een stevige wurggreep houdt.

Minen in de kelder

“Aanvankelijk had ik een academische interesse in thema's zoals economie, geld en business cycles”, doet Demeester zijn verhaal. “Maar rond 2007 bedacht ik me dat ik ook een praktische vaardigheid nodig had. Ik was altijd bezig met abstracte theorieën, maar moest ook geld verdienen. Vandaar dat ik begon te investeren. Ik maakte me eveneens zorgen over ons financiële systeem. De toekomst van ons geld maakte mij behoorlijk bang.”

Aanvankelijk focuste onze landgenoot zich op goud, omdat hij het zag als een verzekering tegen depressies. “Maar toen vond ik iets nieuws”, vertelt Tuur Demeester. “Ik was op reis in Argentinië, want ik wilde meer weten over hoe economieën in crisis precies werken. Vrienden van mij waren in 2011 Bitcoins aan het mijnen in hun kelder, wat toen de enige manier was om het te krijgen. Via hen kwam ik Bitcoin op het spoor.”

Zijn eerste ervaring met Bitcoin kwam er dus in de nasleep van de diepe economische crisis van 2008. “Dat jaar was voor mij de bevestiging dat er een endemisch en diepgaand probleem was”, vertelt hij. “Ik miste antwoorden die steek hielden. Het bijdrukken van geld om de banken te redden leek me onvoldoende om structurele problemen, zoals de staatsschuld, op te lossen. Ik voelde me onveilig. In België hadden we toen Dexia en Fortis die op instorten stonden. Zo kwam ik dus bij Bitcoin en investeren uit. Ik was gedreven door angst, but I transformed my fear into my strength.”

Bitcoin reformatie

Tuur Demeester stortte zich dus op Bitcoin, waar hij lang een populaire nieuwsbrief over schreef, waarin nog steeds handel in drijft en ook analyse-rapporten over uitgeeft. Eén van de laatsten daarvan heet The Bitcoin Reformation. Want volgens Demeester vertoont het huidige tijdsmoment dus grote gelijkenissen met de periode van de Protestantse Reformatie in de 16de en 17de eeuw.

“Ik probeer Bitcoin altijd te begrijpen via analogieën”, vertelt de analist. “Ik schreef bijvoorbeeld al over de parallellen tussen Bitcoin en aardolie en tussen Bitcoin en de eerste internetbedrijven. Maar ik had altijd het gevoel dat die vergelijkingen het sociale en maatschappelijke belang ervan misten. Vorige booms maakten mensen natuurlijk ook rijk, maar er ontbrak een groter verhaal. Toen ik begon te lezen over de vroege geschiedenis van België, Vlaanderen en Nederland, zag ik meteen de analogieën.”

De Reformatie was een periode vanaf ongeveer 1517 waarin protestantse kerken zich van de Katholieke Kerk afsplitsten, en waar zij het rooms-katholieke monopolie op religie in vraag stelden. Die periode viel samen met diepe maatschappelijke verschuivingen, zoals de opkomst van kapitalisme, financiële mechanismen, moderne staten en ook vroege ideeën rond godsdienstvrijheid.

Monetaire tolerantie

Het basisidee van zijn paper is dat we, net zoals 500 jaar geleden, op het punt staan om een nieuwe revolutie door te maken. Tuur Demeester: “Toen ging het over religieuze tolerantie, men ging dus weg van een religieus monopolie. Het summum daarvan is volgens mij de stichting van Nieuw Amsterdam dat we vandaag allemaal kennen als New York, en waar veel Vlamingen en Nederlanders bij betrokken waren. Die handelspost had religieuze tolerantie als basisbeginsel.”

Er zullen grote politieke verschuivingen komen, en Bitcoin is daarin niet de enige factor. Het zal een onderdeel vormen van de internetrevolutie die al sinds de jaren '90 aan de gang is

“Vandaag gaan we van een monetair monopolie door overheden, naar monetaire tolerantie. Wat gevolgen heeft voor onze economie en welvaartsverdeling. Bitcoin wordt niet de nieuwe dollar, maar privaat geld dat niet gekoppeld is aan overheden geeft ons wel de keuze.”

En dat is maar één element in een bredere verandering die deze digitale eeuw met zich meebrengt. “Er zullen grote politieke verschuivingen komen, en Bitcoin is daarin niet de enige factor. Het zal een onderdeel vormen van de internetrevolutie die al sinds de jaren '90 aan de gang is. Op het niveau van wereldgeschiedenis is tien jaar praktisch niets, de Reformatie alleen al duurde ongeveer tachtig tot negentig jaar.”

Van postzegel naar betaalmiddel

Opvallend is dat Demeester ook een sterke nadruk legt op Bitcoin. “Bitcoin is er na tien jaar om niet meer weg te gaan”, zegt hij gedecideerd. “Het zal sowieso de dominante cryptomunt blijven. Wat mij zo aantrekt aan dit concept is dat het aantoonbaar schaars is. Er is maar een beperkte hoeveelheid Bitcoin, en dat is in de code ingeprogrammeerd. Wat heel lang een probleem was in de digitale wereld, want als je een bestand bezit van een foto, dan kan je daar duizend kopieën van maken.”

“Bitcoin slaagde er voor het eerst in om iets digitaal ook schaars te maken, en dat terwijl het systeem decentraal is, dus niet in handen van één actor. Geld moet altijd schaars zijn, wat vandaag net het probleem is bij bestaande munten zoals de euro en de dollar. Overheden drukken steeds meer geld bij, en uiteindelijk zorgt dat voor inflatie.”

Bitcoin slaagde er voor het eerst in om iets digitaal ook schaars te maken, en dat terwijl het systeem decentraal is, dus niet in handen van één actor

Maar heeft Bitcoin niet af te rekenen met een hele reeks problemen, zoals de instabiliteit die het een slecht betaalmiddel maakt? “Op lange termijn evolueert Bitcoin naar een betalingsmiddel”, stelt Demeester heel duidelijk. “Maar geld evolueert ook in stadia. Bitcoin is vandaag een soort start-up munt. Een eerste fase dat zo'n geld doorloopt, is dat het een verzamelobject is, bijna zoals postzegels. Een tweede fase is dat het een store of value wordt, dat meer mensen het dus bewaren omdat het iets waard is. Daar situeert Bitcoin zich op dit moment.”

“En uiteindelijk gaat het naar een derde stap, waar het een medium of exchange wordt. Maar dat is pas de volgende fase, we hebben eerst meer stabiliteit, adoptie en liquiditeit nodig. Die overgang gaat ook gradueel gebeuren. Er moeten meer mensen Bitcoin bezitten, wat pas zal gebeuren als de macro-economische situatie verandert en bestaande munten zoals de dollar instabiel worden.”

Wat na de coronacrisis?

En die macro-economische situatie staat misschien op het punt om te veranderen. Ten tijde van schrijven grijpt het coronavirus om zich heen, en gaan we misschien een recessie in. “De economische impact van de coronacrisis zal groot zijn, ongeacht het mortaliteitscijfer”, klinkt het weinig verrassend. “Bedrijven en overheden met veel schulden zullen sowieso in de problemen komen. Dit is mogelijk het begin van een nieuwe recessie, en overheden zullen reageren door meer geld te drukken. Ik verwacht ofwel stagflatie voor de komende tien jaar ofwel een inflatoire depressie. Vrij grimmig dus.”

“Niettemin ben ik optimistisch over goud, biotechnologie en Bitcoin. Technologiebedrijven doen het ook misschien beter omdat ze flexibel zijn, en makkelijker mensen van thuis laten werken. Voor de traditionele belegger is Bitcoin vandaag dus een soort verzekeringspolis. Je kan 1% van je portfolio erin steken, want het zal het goed doen als het traditionele systeem in de problemen komt.”