Op een zakenreis naar Marokko wordt de Nederlander Joseph Oubelkas op 23 december 2004 plots gearresteerd. De politie vindt een grote hoeveelheid drugs in het bedrijfspand waar Joseph als projectmanager gedetacheerd is. Tot verbazing van iedereen wordt hij schuldig bevonden en tot 10 jaar cel veroordeeld. Joseph belandt in de cel in Marokko waar de omstandigheden in gevangenissen middeleeuws zijn. Wat doe je als je hele wereld instort? Hoe hou je moed, hoe stel je doelen, hoe blijf je positief? Na 1637 dagen (4,5 jaar) wordt de onschuld van Joseph eindelijk bevestigd en mag hij naar huis. Daar ontwikkeld Joseph zich als één van de beste sprekers van Nederland.

* Een video-interview met Joseph vind je onderaan dit artikel

Wie is Joseph Oubelkas?

Joseph Oubelkas, geboren in 1980 in het Nederlandse Brabant, groeide uit tot een veelbelovend talent in de Nederlandse technologiesector. Op zijn 21ste behaalde hij zijn diploma als IT-ingenieur, waarmee hij tot de jongste van het land behoorde. Nog geen twee jaar later richtte hij zijn eigen IT-bedrijf op, gespecialiseerd in innovatieve softwareoplossingen voor uiteenlopende sectoren zoals logistiek, zorg en energie.

Met zijn frisse blik, professionele uitstraling en scherp probleemoplossend vermogen, wist hij zich snel te profileren als een gewaardeerde gesprekspartner binnen het Nederlandse bedrijfsleven. Zijn werk bracht hem al op jonge leeftijd over de landsgrenzen heen, waar hij internationale klanten adviseerde en samenwerkingen opstartte. Alles leek op koers voor een succesvolle ondernemerscarrière, tot een zakenreis naar Marokko zijn leven voorgoed veranderde.

Plots in de gevangenis

Op 23 december 2004 stapte Joseph uit het vliegtuig in Marokko, nietsvermoedend dat zijn leven binnen enkele uren volledig uiteen zou vallen. Zijn opdracht was om toezicht te houden op bedrijven waarmee hij samenwerkte. Bij aankomst op het bedrijventerrein wachtte hem een nachtmerrie: zwaailichten, agenten in uniform en twee busjes volgestouwd met drugs, bijna 8000 kilo, met een geschatte straatwaarde van 24 miljoen euro. Joseph, nieuwsgierig maar zich van geen kwaad bewust, vroeg wat er aan de hand was. "Ik was pas 24 en dacht: jezus, zoveel geld. Dat was bizar," zegt hij.

Ondanks dat het niet zijn bedrijf was, werd Joseph meegenomen voor verhoor. "Ik was ervan overtuigd dat ik na mijn ondervraging snel weer vrij zou zijn. Maar na een paar uur ondervragen vroeg de politie mij ineens om mijn riem en schoenveters uit te doen. Toen wist ik dat er iets serieus mis was."

Zijn paspoort, gevuld met stempels van internationale zakenreizen, werd plotseling verdacht verklaard. "Ze beweerden dat ik 22 inreisstempels had tegenover 17 uitreisstempels. Ze zeiden dat die ontbrekende uitreisstempels bewezen dat ik vaker smokkelroutes had genomen." Maar iedereen mag mijn paspoort natellen, ik heb niets te verbergen. Er staan gewoon 11 inreisstempels tegenover 11 uitreisstempels. Het klopte gewoon."

“Ze wisten zelfs van wie de drugs waren. Het ging over de Russische maffia," vertelt Joseph. "Maar die mensen hebben waarschijnlijk hele diepe zakken. Als je 24 miljoen euro aan drugs kunt bekostigen, dan is het een verloren zaak voordat ik überhaupt begon. Ik was gewoon een heel mooie zondebok."

Hoewel zijn paspoort volledig in orde was en er geen enkel concreet bewijs tegen hem was en de expliciete conclusie van het Nederlandse ministerie van Buitenlandse Zaken dat er geen enkel bewijs tegen hem was, werd hij veroordeeld tot tien jaar gevangenisstraf voor vermeende drugssmokkel. Zijn leven veranderde van dag op dag in een nachtmerrie. De jonge ondernemer die gewend was problemen op te lossen met logica en technologie, bevond zich plots in een wereld waar logica en rechtvaardigheid niet meer bestonden.

Mentale strijd

De Marokkaanse gevangenis waar Joseph terechtkwam, leek zo uit de middeleeuwen geplukt. Overvolle cellen waar honderden mannen door elkaar heen lagen, een vieze bende van uitwerpselen en smerigheid. Ratten en kakkerlakken die vrij spel hadden. “Soms stond ik met mijn sandalen letterlijk centimeters diep in de viezigheid,” blikt Joseph terug op die eerste maanden vol ongeloof en wanhoop.

Joseph raakte gewend aan de stank en viezigheid, want dat was zijn nieuwe realiteit geworden. Maar erger dan de fysieke ellende was de mentale aftakeling die hij bij zijn medegevangenen zag. "In de loop der jaren zag ik hoe stoere, trotse mannen binnenkwamen, maar na drie, vier, vijf maanden vertrokken ze als gebroken mensen. Dat heeft een grote impact op mij gemaakt." Al snel besefte Joseph dat hij voor een keuze stond: zich laten breken, of zich vastklampen aan hoop en menselijkheid.

Wat Joseph mentaal overeind hield waren de honderden brieven van zijn moeder. Elke week ontving hij een stapel pagina’s vol liefde, advies en praktische levenslessen. Haar woorden waren vol steun en kracht, een soort van peptalks zelfs. "Neem verantwoordelijkheid, bepaal doelen en kijk vooral naar wat wél mogelijk is." Deze brieven werden zijn mentale reddingslijn.

Een van die brieven zou later de opening worden van zijn eerste boek. Terwijl hij in de bus zat, geboeid en op weg naar een andere gevangenis, las hij de woorden van zijn moeder: "Ieder mens struikelt wel eens in het leven over een onzichtbare drempel. Dan sta je op en loop je verder. Zelfs in de donkerste wolken zie je toch een stukje hemelsblauw en bloemen die bloeien in volle schoonheid.

Joseph ontwikkelde ook kleine dagelijkse rituelen, zoals het bewust verzorgen van zijn tanden. "Het klinkt misschien triviaal, maar het gaf me houvast," zegt hij. "Als ik niet eens voor mezelf kan zorgen, hoe kan ik dan ooit sterker worden?" Deze eenvoudige discipline werd een symbool van waardigheid en verzet tegen de omstandigheden waarin hij verkeerde.

Een cel in Marokko met gevangenen

Keerpunt naar acceptatie

Na een tweede vonnis van opnieuw tien jaar gevangenisstraf realiseerde Joseph zich een cruciale levensles: "Ze kunnen mijn lichaam opsluiten, maar mijn geest blijft vrij." Dit inzicht bracht hem ertoe zijn energie volledig te richten op persoonlijke groei binnen de gevangenismuren. Hij leerde Arabisch, gaf sportlessen, werkte in de gevangeniswinkel en werd uiteindelijk de persoonlijke vertaler van de gevangenisdirecteur.

In diezelfde periode zag Joseph vele schrijnende situaties van medegevangenen. Hij besloot hen te helpen waar hij kon, zoals een jongen die onterecht was beschuldigd van het stelen van schapen. Joseph schreef namens hem een brief aan het ministerie van Justitie, wat resulteerde in vervroegde vrijlating. Dit soort ervaringen gaven hem een dieper inzicht in menselijke waardigheid en solidariteit.

"Op een dag stond ik in de telefooncel van de gevangenis, in tranen," vertelde hij later. "Ik belde mijn moeder en zei: mama, ze kunnen mijn lichaam hebben, maar niet mijn geest. En ik meende het. Die zin werd mijn mantra, mijn houvast."

Terug in vrijheid

Na een lange diplomatieke strijd tussen Nederland en Marokko werd Joseph op 17 juni 2009 na 4,5 jaar overgeplaatst naar Nederland onder een uitleveringsverdrag. De thuiskomst bij zijn moeder en beste vriend was hartverwarmend en emotioneel overweldigend. Maar Joseph ontdekte al snel dat zijn vrijheid niet het einde betekende van zijn problemen. Integendeel, het was het begin van alweer een nieuw gevecht. "Het echte werk begon pas toen ik vrij was. Ik stond voor een nieuwe uitdaging en moest trauma’s verwerken, het verlies van mijn oude leven en het opbouwen van een nieuw bestaan.

Hij kreeg te maken met nachtmerries, identiteitsvragen en het besef dat zijn oude leven niet meer bestond. Zijn toenmalige vriendin had inmiddels een andere relatie, hij had geen werk en de maatschappij draaide door alsof er niets was gebeurd. "Iedereen dacht: hij is thuis, nu is alles weer goed. Maar dat is niet zo. Je hersenen hebben tijd nodig om je nieuwe realiteit te accepteren."

"Ik was gewend geraakt aan het gevangenleven, hoe dom dat ook klinkt, maar het was mijn wereld geworden," reflecteert hij. "Je hersenen lopen mijlenver achter. Je moet ineens al die nieuwe verandering binnen laten."

Wat Joseph het meest miste, was houvast. "Ik had structuur nodig. Doelen. Iets om voor op te staan. en gaan" Dat vond hij door te gaan spreken. Eerst voor kleine groepen, later voor volle zalen. Niet alleen als verwerking, maar om anderen te helpen. "Als mijn verhaal één iemand hoop geeft, dan is het al zinvol geweest."

Een nieuwe, inspirerende levensmissie

Met de steun van zijn familie en vrienden herpakte Joseph zich. Hij ontmoette zijn huidige partner en besloot zijn ervaringen uit te schrijven. Wat begon als therapie werd een missie: anderen helpen met zijn verhaal van veerkracht.

"Ik wilde gewoon de brieven die ik ontvangen had van mijn moeder, delen, mijn verhaal delen, zodat ik van betekenis kan zijn voor iemand anders," vertelt hij. Dit resulteerde in de bestseller "400 brieven van mijn moeder" (2011), gevolgd door "Gezondheid, Liefde, Vrijheid" (2014). Vandaag reist Joseph het land door als spreker en schrijver. Hij spreekt voor bedrijven, overheidsinstanties, onderwijsinstellingen, zorgorganisaties en zelfs gevangenen en rechters. Zijn verhaal raakt, inspireert en zet aan tot denken.

"Het gaat niet om wat je overkomt, maar om hoe je ermee omgaat," benadrukt Joseph. Zijn ervaringen leren ons dat echte vrijheid niet alleen bepaald wordt door omstandigheden, maar vooral door de keuzes die we maken.

In zijn lezingen benadrukt hij volgende kernthema's die relevant zijn voor ondernemers en leiders:

Veerkracht en doorzettingsvermogen: "Het gaat er niet om wat je overkomt, maar hoe je erop reageert." Voor ondernemers die geconfronteerd worden met faillissement, marktcrises of persoonlijke tegenslagen, biedt zijn verhaal bewijs dat herstel mogelijk is.

Persoonlijk leiderschap: Ongeacht de omstandigheden heb je altijd een keuze in hoe je met situaties omgaat. "Ze kunnen je lichaam opsluiten, maar je geest niet," blijft zijn centrale boodschap.

De kracht van perspectief: Joseph laat zien hoe een andere kijk op problemen alles kan veranderen. "We zijn als mens zo geneigd om onze focus 100% te leggen op wat niet gaat zoals we willen, terwijl er altijd dingen zijn die wel kunnen."

Het belang van verbinding: De brieven van zijn moeder waren cruciaal voor zijn overleving. Dit onderstreept voor ondernemers het belang van een sterk netwerk en steun.

Hij benadrukt ook voor de vrijheden die we in Nederland en België hebben: "De vrijheid die we in Nederland hebben is niet vanzelfsprekend. Als je gaat reizen, wees je daar bewust van."

Voor ondernemers die worstelen met onzekerheid biedt Joseph een krachtig perspectief: "Het leven is gewoon niet altijd eerlijk. Daar kun je verder helemaal niets mee. Uiteindelijk is het aan jou wat jij ermee doet."

Bekijk hier het video-interview met Joseph Oubelkas

Interview Joseph Oubelkas