De mindset is geswitcht. Vorige week is 28% van de bedrijven heropgestart, terwijl dat drie weken geleden nog 9% was. En 2 op 3 is al volledig aangepast aan de coronamaatregelen. “Ondernemingen beseffen dat dit geen korte sprint is en passen hun activiteiten, processen en werkomgeving aan aan de nieuwe omstandigheden”, zegt Hans Maertens, gedelegeerd bestuurder bij Voka. “In afwachting van een concreet en gefaseerd overheidsplan leggen bedrijven heel wat creativiteit aan de dag om zich een weg te zoeken in deze nieuwe realiteit. Opstaan en samen doorgaan, dat is hun én ook ons motto.”

Er is een duidelijke shift in mentaliteit, zowel medewerkers als ondernemers willen terug aan de slag (voor zover ze dat niet al waren). Uit de wekelijkse bevraging van Voka bij meer dan 1.000 bedrijven blijkt dat meer dan 4 op 10 ondernemingen terug opgestart is of dat op korte termijn wil doen.

85% van alle bedrijven heeft al maatregelen getroffen om het personeel in alle veiligheid te laten werken, 2 op 3 is al volledig aangepast aan de opgelegde coronamaatregelen

Dat is een sterke stijging ten opzichte van de week daarvoor, en ten opzichte van drie weken geleden. 85% van alle bedrijven heeft al maatregelen getroffen om het personeel in alle veiligheid te laten werken, 2 op 3 is al volledig aangepast aan de opgelegde coronamaatregelen.

Toekomstgericht werken

“De gevolgen van de huidige onzekerheid voor de Belgische economie, die heel sterk op export is gericht, nemen dag na dag toe”, zegt Hans Maertens. “Het is essentieel dat we de waardeketen die vandaag is verstoord zo snel mogelijk terug heel kunnen maken. Zodat grondstoffen opnieuw verwerkt, verpakt en gedistribueerd kunnen worden en dat onze samenleving kan blijven draaien: dat geneesmiddelen tot bij de patiënten komen, dat onze winkelrekken gevuld blijven, en dat we blijven werken aan de toekomst.”

Hans Maertens - Gedelegeerd bestuurder bij Voka

Maertens benadrukt dat gezondheid eerst komt, en dat dat precies is waar bedrijven zich nu in de eerste plaats om bekommeren en in investeren. “Zowel grote bedrijven als kleine ondernemingen bieden antwoorden op de veiligheidsmaatregelen en maken werken met social distancing mogelijk”, aldus Maertens. “Dat gaat soms om verregaande beslissingen, van het ombouwen van werkomgevingen, alternatieve organisatiemodellen, aangepaste normen en waarden.”

Het nieuwe werken

Het zijn slechts de eerste stappen naar een nieuwe business as usual, waarbij zowel bedrijven, medewerkers en de maatschappij als geheel leert leven met het virus en de onzekerheid die het met zich meebrengt. “Het is de voorbode van een nieuwe manier van werken”, zegt Maertens. “Waarbij iedereen meer afstand houdt, waarbij we korter vergaderen, minder op kantoor aanwezig zijn, onze handen vaker wassen.”

“Het is een grote uitdaging die ook heel wat mogelijkheden biedt”, vindt Maertens. “De wendbaarheid en weerbaarheid die bedrijven aan de dag leggen, is een positief signaal voor de toekomst. De snelheid waarmee organisaties schakelen, vind ik heel mooi om te zien. En dan denk ik zowel aan de multinationals als aan de kleinhandelaar die zijn producten aan huis gaat leveren.”

Tech oplossingen

En als we van deze crisis ook iets zullen meenemen, zal het de nood aan digitalisering en technologische innovaties zijn. “Digitaal leren en digitaal communiceren zullen nooit meer helemaal weggaan”, denkt Maertens.

Technologie helpt ons om deze crisis te overwinnen. Soms vrij letterlijk, zoals apps die eventuele besmettingshaarden kunnen identificeren en voorspellen

“Technologie helpt ons om deze crisis te overwinnen. Soms vrij letterlijk, zoals apps die eventuele besmettingshaarden kunnen identificeren en voorspellen. En dat zoveel bedrijven zo wendbaar bleken te zijn en zich wisten te organiseren, was ondenkbaar geweest zonder digitale communicatiemiddelen.”

Bedrijven 4.0

Dat betekent dat we de Belgische tech sector ook moeten beschermen, zegt Maertens. “Voka heeft bij de overheden aangedrongen op steun voor de aanstormende generatie techbedrijven. Er is het bijkomend budget van 250 miljoen euro die aan PMV werd toebedeeld voor achtergestelde leningen, en ook het bankenakkoord moet helpen om innovatieve bedrijven ongehavend uit deze crisis te laten komen.”

Economie kickstart

Voka vraagt de overheid met aandrang om perspectief te bieden, en met een gefaseerd en slim plan te komen om de economie uit de huidige (bijna) stilstand te halen. “We zien in de buurlanden dat er alternatieven bestaan voor de lockdown. Zo zijn de winkels terug open in Oostenrijk, en ook in Nederland houden mensen voldoende fysieke afstand op openbare plekken.”

Alles in één keer terug laten lopen is geen optie, als we een tweede grote golf willen vermijden. De grootste kopbrekers zijn horeca, events en toerisme, daar moeten we slim mee omgaan.”

We zien in de buurlanden dat er alternatieven bestaan voor de lockdown. Zo zijn de winkels terug open in Oostenrijk, en ook in Nederland houden mensen voldoende fysieke afstand op openbare plekken

Op dit moment is het herstellen van de waardeketen prioritair voor de economie, zodat we onze concurrentiekracht ten opzichte van de ons omringende landen niet kwijtspelen omdat we te lang een afwachtende houding hebben aangenomen.”

“We hebben er allemaal baat bij, zowel burger als ondernemer, om mee te werken aan de snelle heropstart.” Alle informatie over het veilig heropstarten als onderneming kan je hier terugvinden.