Bedrijven en kmo’s die duurzaamheid willen integreren in hun onderneming weten niet altijd waar te beginnen. Daarom ontwikkelde MVO Vlaanderen samen met prof. Dr. Hans Verboven van de Universiteit Antwerpen de Sustatool: een gebruiksvriendelijk dashboard om duurzaam ondernemen concreet, meetbaar en haalbaar te maken.

​Of je nu een KMO bent die haar eerste stappen zet of een organisatie die al wil rapporteren volgens Europese normen, de Sustatool gidst je stap voor stap. Van het in kaart brengen van je impact tot het uitwerken van gerichte acties en het opvolgen van je resultaten, met de Sustatool bouw je aan een toekomstbestendig zakenmodel en maak je duurzaamheid tastbaar.

Duurzaamheid hoeft namelijk niet complex te zijn. Met de Sustatool werk je gestructureerd én flexibel rond de thema’s die er écht toe doen: van energie en klimaat tot goed bestuur en je volledige waardeketen.

Wat is de Sustatool?

De Sustatool werd ontwikkeld door MVO Vlaanderen, het platform waarmee de Vlaamse overheid bedrijven inspireert om met maatschappelijk verantwoord ondernemen aan de slag te gaan. "Voor KMO's is het soms moeilijk om effectief met duurzaamheid van start te gaan," legt Sara De Potter van MVO Vlaanderen uit. De Sustatool is ontworpen als een laagdrempelige tool om een duurzaamheidsbeleid mee vorm te geven."

Deze gratis, praktische tool ondersteunt organisaties bij het ontwikkelen, uitvoeren en opvolgen van hun duurzaamheidsbeleid. Zonder nood aan specifieke voorkennis ga je meteen aan de slag met een helder stappenplan, gebaseerd op het principe van continue verbetering via een PDCA-cyclus (Plan, do, check, act).

Je start met een scan van je organisatie, opgebouwd rond veertien duurzaamheidsthema's die naadloos aansluiten bij de Europese rapporteringsstandaarden ESRS (European Sustainability Reporting Standards) en de VSME-standaard (Voluntary Standards for Small and Medium-sized Enterprises).

Zo zijn de gegevens, acties en indicatoren die je invoert getagd op basis van ESRS, SDG's of VSME-standaarden en kun je nadien eenvoudig filteren. In de laatste stap genereer je moeiteloos een overzichtelijk rapport in pdf. De Sustatool is bijzonder nuttig om bijvoorbeeld een VSME-rapport voor te bereiden of te antwoorden op vragen van CSRD-plichtige klanten.

"Het is niet zo dat je op een uur snel-snel een rapport hebt gemaakt," vertelt Sara van MVO Vlaanderen. "De opzet van de tool is dat het leidt tot echte verduurzaming en toekomstgerichte bedrijfsvoering." Dit kenmerkt de hele aanpak van de Sustatool. Het is makkelijk en intuïtief om ermee aan de slag te gaan en tegelijk kan het structuur en inspiratie bieden voor een intensief proces op lange termijn.

"Onder elk thema zitten verschillende subprojecten," legt Sara uit. "Op basis daarvan kun je indicatoren en acties definiëren en in de laatste stap kun je automatisch een rapport genereren." Het resultaat is een tool die niet alleen helpt bij planning, maar ook fungeert als monitor en evaluatie-instrument.

AKSI vzw is gebruiker van de Sustatool

Cora Meier van AKSI vzw gebruikt de Sustatool al even. Het sociaal economieproject in Ulbeek stelt dagelijks 130 mensen te werk die elders uit de boot vielen en draagt duurzaamheid al twintig jaar hoog in het vaandel.

"Wij waren hier in Limburg al pioniers op dat vlak, nog vóór het mainstream werd." vertelt Cora met trots. Het bedrijf omvat een poetsbedrijf met dienstencheques, een eetcafé en een cultuurhuis. "Sinds 2019 zijn we ook houder van de Green Key, een internationaal duurzaamheidslabel binnen de horeca."

Maar de Sustatool bood zelfs voor deze ervaren duurzaamheidspioniers nieuwe inzichten. "De Sustatool omvat al onze activiteiten, zowel horeca als poetsdiensten. De veertien thema's vonden wij interessant om mee aan de slag te gaan en te kijken wat voor ons relevant is."

Het invullen van de Sustatool bleek voor AKSI een vorm van zelfontdekking. "Het leuke is dat je binnen de tool verder kunt zonder dat je alle thema's behandeld hebt," legt Cora uit. "​Wij vonden het een pluspunt dat we zelf konden kiezen met welke stappen we eerst aan de slag gingen.”

Ondanks de mogelijkheid om selectief te werk te gaan, koos AKSI er bewust voor alle vragen te behandelen. "Zo krijg je een nieuwe insteek voor duurzaamheidsthema's die misschien nog niet op de radar stonden binnen het bedrijf of waar je nog geen concrete plannen rond had.”

Na het doorlopen van de thema's komt de cruciale stap naar concrete acties. "Dat is uiteindelijk het doel van de Sustatool, dat er concrete acties uit voortvloeien," stelt Cora. “Die acties kan je toewijzen aan specifieke personen binnen de stuurgroep. Zo blijft het niet vaag: je krijgt een duidelijk actieplan met een takenlijst waar iedereen op kan werken.”

​Voor AKSI vzw is de reis met de Sustatool nog maar net begonnen. "Wij zitten momenteel in de fase dat we moeten overgaan tot actie," vertelt Cora. "We hebben ons voorgenomen om vanaf nu bij elke stafvergadering ruimte vrij te maken om de Sustatool en de verschillende acties op wekelijkse basis te laten terugkomen. Wij zijn ambassadeurs van duurzaam ondernemen en zijn daar al twintig jaar mee bezig. De Sustatool sluit heel goed aan bij ons DNA."

Ondersteuning en support

De Sustatool is intuïtief opgebouwd, zodat je zonder voorkennis aan de slag kan, maar er is ook een ondersteuningsaanbod. "Dat is voor ons een belangrijke pijler," benadrukt Sara. "We voorzien verschillende webinars voor kmo's. Dit najaar zijn er al vijf gepland."

Het aanbod is breed: van een algemene inleiding tot specifieke webinars per ESG-pijler, plus een sessie over rapportering. "We zullen ook Q&A's inlassen voor bedrijven die al het webinar hebben gevolgd, maar toch nog vragen hebben."

Voor technische problemen kunnen bedrijven gratis bellen naar de lijn 1700 van de Vlaamse overheid, en voor inhoudelijke vragen bij MVO Vlaanderen zelf. "Via de kmo-portefeuille kunnen ze uiteraard ook terecht bij dienstverleners en consultants die hen verder kunnen ondersteunen," voegt Sara toe.

“Eigenlijk kan iedereen ermee aan de slag," benadrukt Sara. "In in die zin proberen we het voor kmo's zo laagdrempelig mogelijk te maken zonder dat we inboeten op de kwaliteit van de duurzaamheidsacties."

Want uiteindelijk gaat het van dromen over een duurzamere toekomst naar het daadwerkelijk bouwen ervan, stap voor stap. De Sustatool maakt die reis mogelijk.

De Sustatool is gratis beschikbaar via mvovlaanderen.be/sustatool. Voor meer informatie over MVO Vlaanderen en het volledige aanbod rond maatschappelijk verantwoord ondernemen, surf naar mvovlaanderen.be.