Voor Nick Van Langendonck en Paul Van Oyen is het duidelijk: bedrijven zitten op een kantelpunt. De coronaperiode bracht meer dan alleen economische vertraging, het legde een fundamentele waarheid bloot: zonder mensen draait niets. Vanuit dat besef ontstond The Unbossers, een netwerk dat organisaties helpt zichzelf van binnenuit te verbeteren. Geen model, geen methode, maar een beweging. Met één centrale overtuiging: de menselijke dimensie is de echte hefboom. Zit die goed, dan volgt de rest vanzelf.

De pandemie als kantelmoment

“De wereld heeft even stilgestaan”, blikt Nick terug. “En dat heeft ons bewust gemaakt: mensen in organisaties zijn belangrijker dan ooit.” In plaats van terug te keren naar business-as-usual, trok hij met 25 mensen naar Ibiza voor een driedaagse. Niet voor een klassieke conferentie, maar voor een eerlijke, open dialoog. De centrale vraag: Wat hebben mensen en bedrijven vandaag écht nodig?

Twee duidelijke inzichten kwamen bovendrijven. Eén: we snakken naar verbinding. Na maanden van afzondering beseften we hoe essentieel samenwerken en vertrouwen zijn. En twee: we moeten onze bedrijven zo organiseren dat die menselijke behoefte ondersteund wordt, ook in moeilijke situaties zoals ontslagen, strategische wendingen of overnames.

“Onze bedrijven moeten radicaal kiezen voor mensen”

Nick had op dat moment al een bedrijf in innovatieconsultancy achter de rug, met klanten als Jaguar, Land Rover en Miele. Maar iets knaagde. “We bleven altijd wat aan de oppervlakte. De echte verandering gebeurde niet. Het klassieke model werkte zichzelf tegen: hoe meer consultants er op een project zitten, hoe afhankelijker het bedrijf wordt. En wanneer ze vertrekken, zakt het project vaak in elkaar.”

Een persoonlijke omwenteling versnelde zijn koerswijziging. “Mijn vrouw en ik moesten onze kinderwens loslaten. Dat zet je wereld op zijn kop. Maar het gaf me ook helderheid: ik wil mijn energie geven aan iets wat de toekomst bouwt.” Zo werd de kiem voor Unbossers gelegd: een netwerk waarin mensen met uiteenlopende rollen – van arbeider tot CEO – praktijkkennis uitwisselen over hoe ze meer verantwoordelijkheid, plichtsbewustzijn en zorg voor klant en collega brengen in hun organisatie.

Paul Van Oyen, voormalig CEO van Etex en een van de eerste deelnemers, voelde meteen dat dit iets anders was. “Ik zei tegen Nick: hier is nood aan. Vlaanderen heeft een netwerk nodig dat leiders helpt om écht anders te gaan handelen.”

Wat begon als een experiment op Ibiza, groeide in 2022 uit tot een officieel netwerk. Begin 2023 stapten veertien bedrijven in, waaronder Belfius, HP en Technopolis Projective Group, Securex, kommaboard en Miele. Hun gemeenschappelijke doel? Een werkomgeving creëren waarin mensen floreren. En dat niet ondanks, maar dankzij resultaatdruk en zakelijke realiteit.

Geen recepten, wel verhalen

Unbossers is geen consultancyfirma met een blauwdruk. Het is een plek voor echte gesprekken tussen mensen die dezelfde worstelingen kennen. “We vroegen: wat wil je halen uit dit netwerk?”, vertelt Nick. De antwoorden klonken herkenbaar:

  • “Ik wil mijn mensen meer verantwoordelijkheid geven, maar ben bang voor chaos.”
  • “Ik geloof in servant leadership, maar mijn raad van bestuur verwacht harde resultaten.”
  • “Er zit waarde in betere samenwerking tussen mijn departementen, maar ik bots op silo’s.”
  • “HR voelt verouderd aan, maar wat betekent dat in de praktijk?”

Voor elk van die vragen zoekt Unbossers ervaringsdeskundigen, geen theoretici. Mensen met veel ervaring die successen én mislukkingen delen. “Zo ontstaat een innerlijke verschuiving bij deelnemers”, zegt Nick. “Ze ontdekken dat ze niet alleen zijn, en dat het echt anders kán.”

Kleine stappen, groot verschil

Die verschuiving start vaak met onzekerheid. “We horen dan: ‘Ja maar, wij zijn te groot. Wij werken met arbeiders. Wij zitten in een traditionele sector.’ Maar drempel na drempel valt weg. Tot alleen nog het inzicht overblijft: dit is mogelijk.”

Van daaruit begint het echte werk: kleine acties binnen de eigen invloedssfeer. Iets proberen, zien dat het werkt, en dan niet meer willen terugkeren. “Het blijft moeilijk, maar je raakt in beweging, en dan ben je niet meer te stoppen.”

De juiste grond

Toch gelooft niet elke organisatie in het Goede doen wérkt bedrijfs- en mensbeeld van Unbossers. Paul noemt dat ‘fertile ground’, vruchtbare grond. “Als het zaad op de rotsen valt, begin je er beter niet aan. Daarom vragen we altijd: mogen we een halfuur met de CEO spreken om zijn bedrijfs- en mensbeeld te begrijpen en af te checken met het onze? Als de alignering met dat van Unbossers er niet is, heeft het weinig draagvlak.”

Een tweede voorwaarde is een krachtige ambitie voor positieve impact op mens en maatschappij. “Waarom besta je als bedrijf? Wat draag je bij aan de samenleving? Bedrijven die mensen op de eerste plaats zetten, daarna pas prestaties en groei, passen zelden in het klassieke kapitalistische denken. Maar zij zijn wel de toekomst.”

Wat Unbossers doet, gaat dieper dan management. Het is cultuurwerk. “We noemen het geen change, maar transformatie”, zegt Paul. “In change ga je van A naar B, en dat kan je managen. In transformatie vertrek je van A richting B en kom je uit bij C (iets wat je nu nog niet kan voorspellen). Dat vergt leiderschap. Bij transformatie hoef je niet iedereen mee te krijgen, 5 à 10 procent volstaat om een kritische massa te vormen.

Van netwerk naar steward owned stichting

Vandaag groeit Unbossers verder onder de vlag van de stichting Doing Good Works. “We lanceren een certificaat dat bedrijven erkent als ‘Doing Good Works Company’”, legt Nick uit. “Op basis van een grondige doorlichting kunnen bedrijven hun score zien, en verbeteren door deel te nemen aan nieuwe activiteiten binnen het netwerk.”

Die stichting wordt volledig onafhankelijk, met Paul als voorzitter en alle winsten die terugvloeien naar onderzoek, innovatie en beleidsbeïnvloeding. Nick: “Ik geef het eigenaarschap van Unbossers volledig uit handen. Zo kan het netwerk blijven bestaan zonder afhankelijk te zijn van mij.”

Proef de smaak

Voor wie twijfelt, heeft Paul een eenvoudige oproep: “Proef de materie. Begin met één concrete uitdaging, een CRM-systeem, een hiringproces, noem maar op -en doe het eens op de Unbossers-manier. Je hoeft niet alles ineens te veranderen. Maar je moet wel ervaren hoe het anders kan.”

Geen rigide model, geen buzzwords. Wel experiment, dialoog en durf. “Doe een oefening waarbij jij de beslissing niet neemt, maar wel de context schept. Daar begint het.”

Voor Nick en Paul is het glashelder: in een tijd van snelle technologische evolutie en maatschappelijke onrust ligt het concurrentievoordeel niet in tools, strategie of geld. Maar in hoe een bedrijf werkt. In de manier waarop beslissingen genomen worden, hoe mensen samenwerken en hoe zorg centraal komt te staan. “De maatschappij van morgen borrelt al onder onze huid”, zegt Paul. “Het is aan ons om haar zichtbaar te maken.”

Photographer: Karolien Haesen Fotografie | Copyright: © 2024 Karolien Haesen Fotografie, all rights reserved.